парэ́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

Парэзанае месца.

П. на руцэ.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

парэ́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. парэ́з парэ́зы
Р. парэ́зу парэ́заў
Д. парэ́зу парэ́зам
В. парэ́з парэ́зы
Т. парэ́зам парэ́замі
М. парэ́зе парэ́зах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

парэ́з I, -зу м. поре́з

парэ́з II, -зу м., мед. паре́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

парэ́з 1, ‑у, м.

Парэзанае месца; рана, зробленая чым‑н. вострым. Галіўся.. [Ермакоў], відаць, сам, спяшаючыся, бо на твары былі парэзы. Мележ.

парэ́з 2, ‑у, м.

Спец. Частковы параліч, аслабленне актыўнай здольнасці мышцаў.

[Ад грэч. páresis — аслабленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Парэ́з ’разок, Słratiotes L.’ (Інстр. III), ’жабнік, парэз, Hydrocharis L.’ (Кіс.), ’парэз’ (Бяльк.). Рус. поріз ’Słratiotes L.’ Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад парэзаць < рээаць. Расліна названа паводле рэжучых уласцівасцей лісцяў. Параўн. яшчэ чэш. lezan (вытворнае па рускаму ўзору); славац. rezaoka ’расліна Słratiotes’ (гл. Махэк, Jména rostl., 260).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

поре́з парэ́з, -зу м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паре́з мед. парэ́з, -зу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нагнаі́ць, ‑гнаю, ‑гноіш, ‑гноіць; зак.

1. што. Выклікаць нагнаенне чаго‑н. Нагнаіць рану. Нагнаіць парэз.

2. чаго. Згнаіць у нейкай колькасці. Нагнаіць сена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыпячы́, -пяку́, -пячэ́ш, -пячэ́; -пячо́м, -печаце́, -пяку́ць; -пёк, -пякла́, -ло́; -пячы́; -пе́чаны; зак.

1. што. Патрымаўшы доўга на агні, жары, падпаліць; злёгку спячы, апячы.

П. пірагі.

П. руку прасам.

2. (1 і 2 ас. неўжыв). Моцна прыгрэць (пра сонца).

Кпоўдню прыпякло (безас.).

3. перан., безас., каму. Прыйсціся цяжка, крута.

Яму тут добра прыпякло.

4. што. Змазаць чым-н. пякучым.

П. парэз ёдам.

|| незак. прыпяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыпяка́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

рассячы́ і рассе́кчы, -сяку́, -сячэ́ш, -сячэ́; -сячо́м, -сечаце́, -сяку́ць; -се́к, -кла; -сячы́; -се́чаны; зак.

1. каго-што. Секучы, раздзяліць на часткі.

Р. палена.

2. што. Нанесці глыбокую рану, парэз чым-н. вострым.

Р. палец.

Р. нагу.

3. перан., што. Моцным рухам прарэзаць, раздзяліць, раз’яднаць.

Баржа рассекла водную гладзь.

Рака рассекла луг на дзве часткі.

Р. армію праціўніка.

|| незак. рассяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. рассяка́нне, -я, н. і рассячэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)