паравы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. паравы́ парава́я параво́е паравы́я
Р. параво́га параво́й
параво́е		 параво́га паравы́х
Д. параво́му параво́й параво́му паравы́м
В. паравы́ (неадуш.)
параво́га (адуш.)		 параву́ю параво́е паравы́я (неадуш.)
паравы́х (адуш.)
Т. паравы́м параво́й
параво́ю		 паравы́м паравы́мі
М. паравы́м параво́й паравы́м паравы́х

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

ве́тразева-паравы́

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. ве́тразева-паравы́ ве́тразева-парава́я ве́тразева-параво́е ве́тразева-паравы́я
Р. ве́тразева-параво́га ве́тразева-параво́й
ве́тразева-параво́е		 ве́тразева-параво́га ве́тразева-паравы́х
Д. ве́тразева-параво́му ве́тразева-параво́й ве́тразева-параво́му ве́тразева-паравы́м
В. ве́тразева-паравы́ (неадуш.)
ве́тразева-параво́га (адуш.)		 ве́тразева-параву́ю ве́тразева-параво́е ве́тразева-паравы́я (неадуш.)
ве́тразева-паравы́х (адуш.)
Т. ве́тразева-паравы́м ве́тразева-параво́й
ве́тразева-параво́ю		 ве́тразева-паравы́м ве́тразева-паравы́мі
М. ве́тразева-паравы́м ве́тразева-параво́й ве́тразева-паравы́м ве́тразева-паравы́х

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

клі́пер, -а, мн. -ы, -аў, м.

Быстраходнае паруснае або парусна-паравое судна.

|| прым. клі́перны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

я́хта, ‑ы, ДМ яхце, ж.

Паруснае, маторнае або паравое спартыўнае ці турысцкае судна.

[Ад гал. jacht.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парово́й​I паравы́;

парово́е отопле́ние параво́е ацяпле́нне;

парово́й дви́гатель техн. паравы́ рухаві́к;

парова́я котле́та парава́я катле́та.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паравы́, ‑ая, ‑ое.

1. Які мае адносіны да пары ​2. Паравая сіла. // Які прыводзяцца ў дзеянне парай. Паравы рухавік. Паравы млын. Паравая машына. // Які выкарыстоўвае цяпло пары. Паравая ванна. Паравое ацяпленне.

2. Прыгатаваны па пары. Паравая рыба. Паравыя катлеты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

па́ра², -ы, ж.

1. Рэчыва ў газападобным стане, якое ўтвараецца з вадкасці пры яе награванні, выпарэнні.

З чыгуна ішла п.

Параход стаіць пад парай (гатовы ў любы момант адправіцца).

2. Моцна нагрэтае вільготнае паветра.

П. касцей не ломіць (прыказка).

|| прым. паравы́, -а́я, -о́е.

П. кацёл (для атрымання пары). Паравая машына (якая прыводзіцца ў рух парай). Паравое ацяпленне (якое выкарыстоўвае цяпло пары). Паравыя катлеты (прыгатаваныя на пары).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ацяпле́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. ацяпляць — ацяпліць.

2. Сістэма абагравання памяшканняў; прыстасаванне для абагравання. Вадзяное ацяпленне. Паравое ацяпленне. Цэнтральнае ацяпленне. □ Голле гэтага старога бору ўжо цяпер калышацца пад вокнамі трохпавярховых дамоў з паркетам і паравым ацяпленнем, з халадзільнікамі і ваннамі. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

барка́с, ‑а, м.

1. Вялікая шматвёславая лодка для перавозкі грузаў, людзей. Ля дамбаў, правей порта, рыбакі грузілі сеткі ў баркас. Лупсякоў.

2. Невялікае паравое ці цеплаходнае судна, якое буксіруе розныя грузавыя судны ў порце. Да берага набліжаўся маторны баркас «Чайка». Ён цягнуў за сабою караван з трох рыбацкіх лодак. В. Вольскі.

3. У гарбарнай і футравой вытворчасці — цыліндрычны бак для перамешвання скур у вадкасці.

[Гал. barkas.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Па́ра 1 ’газ, які ўтвараецца пры выпарванні вады, нагрэтай да высокай тэмпературы; газападобны стан вады’; пар ’паравое поле’, па́рнасць, па́рына, па́раніна, парно́та, парні́к, па́ранка, паро́нка. Агульнаславянскае: рус. пар, укр. па́ра ’паравое поле, выпарэнне’, царк.-слав. пара ’выпарэнне’, польск. par, para, чэш. pára, славац. para, серб.-харв. па̏ра, славен. pȃra, балг. па́ра. Звязана чаргаваннем з прэць, прэю (гл.) (Траўтман, 231; Младэнаў, 411; Праабражэнскі, 2, 20; Фасмер, 3, 203). Параўн. па́рыць.

Па́ра 2 ’два аднолькавыя сіметрычныя прадметы, якія складаюць адно цэлае; дзве асобы, мужчына і жанчына, дзве жывёліны, самец і самка; два прадметы, дзве штукі чаго-небудзь’. Рус., укр. па́ра. Праз польск. para з сяр.-в.-ням. pâr ’пара’ ад лац. pār ’роўны, пара’ (Брукнер, 395; Праабражэнскі, 2, 16; Фасмер, 3, 203). Ст.-бел. пара XVI ст. таго ж паходжання (Булыка, Лекс. запазыч., 154).

Пара́ ’час, перыяд; адпаведны час’. Рус., укр. пора́ ’час, пара, узрост’, польск. pora ’выпадак, пара’, балг. по́ра ’узрост’. Пэўнай этымалогіі няма. Лічаць роднасным ‑пор (гл. напор, упор), якое звязана з пярэць, пру, і набліжаюць да грэч. πορεῖν, аорыст ἔπορον, эпір. πόρον ’даць, прадставіць’, ’вызначыць’ (Младэнаў, 489; Праабражэнскі, 2, 166; Мацэнаўэр, LF, 13, 180 і наст.; Фасмер, 3, 328). Міклашыч (240) указвае яшчэ на рус. дыял. пора́ ’падпорка для стога сена’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)