пако́нчыць
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пако́нчу |
пако́нчым |
| 2-я ас. |
пако́нчыш |
пако́нчыце |
| 3-я ас. |
пако́нчыць |
пако́нчаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пако́нчыў |
пако́нчылі |
| ж. |
пако́нчыла |
| н. |
пако́нчыла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пако́нчы |
пако́нчыце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пако́нчыўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пако́нчыць сов. поко́нчить
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пако́нчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., з кім-чым.
1. Палажыць назаўсёды канец чаму‑н., спыніць што‑н. Кастрычніцкая рэвалюцыя пакончыла і з нацыянальным прыгнечаннем. Бярозкін. — Даб’емся сяброўскае згоды, Пакончым са зброяй навек! Броўка.
2. Разм. Знішчыць, забіць, прыкончыць. Паспелі хлапцы яшчэ да цягніка з канвоем пакончыць. Няма больш канвою. Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самагу́бства, -а, н.
Наўмыснае пазбаўленне сябе жыцця.
Пакончыць жыццё самагубствам.
|| прым. самагу́бны, -ая, -ае (спец.).
С. акт.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
страля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца; незак.
1. Страляць у сябе, каб пакончыць жыццё самагубствам.
Становішча такое, хоць страляйся!
2. з кім і без дап. Быць удзельнікам дуэлі (уст.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сквіта́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; зак., з кім-чым (разм.).
1. Разлічыцца з кім-н., аддаць доўг каму-н.
С. з даўгамі.
2. перан. Пакончыць разлікі з кім-, чым-н., скончыць якую-н. справу.
С. з залікам.
3. перан. Адпомсціць крыўдай за крыўду.
С. з крыўдзіцелямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
поко́нчить сов. ско́нчыць, пако́нчыць;
поко́нчить де́ло ми́ром ско́нчыць спра́ву мі́рам;
поко́нчим с э́тим раз навсегда́ ско́нчым гэ́та раз назаўсёды;
◊
поко́нчить с собо́й пако́нчыць з сабо́ю;
поко́нчить жизнь самоуби́йством ско́нчыць жыццё самагу́бствам.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ахо́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Управіцца, справіцца, пакончыць з кім‑, чым‑н., завяршыць якую‑н. работу. — Цяжкавата такую прастору касой аходаць, — гаварыў Антось Жыгалка. Дуброўскі. Як толькі Андрэйка ўзняўся на ногі гэтак, што без старэйшага брата мог аходаць зямлю, Броня пайшоў у старую кузню вучыцца за каваля. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сквіта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., з кім-чым.
Разм. Разлічыцца з кім‑н., аддаць доўг каму‑н. // перан. Пакончыць разлікі з кім‑, чым‑н., скончыць якую‑н. справу. Цяпер няма назад адходу! Скідай з дарогі перашкоду, Ні перад чым не запыняйся І з гэтай спадчынай сквітайся, Што асталася ад бацькоў — Зямелькі некалькі шматкоў. Колас. // перан. Адпомсціць каму‑н. за што‑н. — Няхай, мы яшчэ з ім сквітаемся, — сказаў .. [Чыжык] на вялікае здзіўленне Зосі. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самагу́бства, ‑а, н.
Наўмыснае пазбаўленне сябе жыцця. Пакончыць жыццё самагубствам. □ Калі чалавек любіць жыццё, дык што змушае яго на самагубства? Колас. На глебе беспрацоўя і галечы — жудасныя самагубствы, трагедыі, ад якіх ледзянее ў жылах кроў. Таўлай. // Шкода, якую чыніць сам сабе чалавек. [Шыковіч:] — У нашыя з вамі гады і пры нашай камплекцыі многа есці — самагубства. Шамякін. // перан. Банкруцтва, крах чаго‑н. Ажыццяўленне падобнай праграмы (уласнай праграмы аўтараў «credo») было б раўназначна палітычнаму самагубства рускай сацыял-дэмакратыі, раўназначна велізарнай затрымцы і прыніжэнню рускага рабочага руху і рускага рэвалюцыйнага руху. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)