пазва́ны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пазва́ны пазва́ная пазва́нае пазва́ныя
Р. пазва́нага пазва́най
пазва́нае		 пазва́нага пазва́ных
Д. пазва́наму пазва́най пазва́наму пазва́ным
В. пазва́ны (неадуш.)
пазва́нага (адуш.)		 пазва́ную пазва́нае пазва́ныя (неадуш.)
пазва́ных (адуш.)
Т. пазва́ным пазва́най
пазва́наю		 пазва́ным пазва́нымі
М. пазва́ным пазва́най пазва́ным пазва́ных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пазва́ны

дзеепрыметнік, залежны стан, прошлы час, закончанае трыванне

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. пазва́ны пазва́ная пазва́нае пазва́ныя
Р. пазва́нага пазва́най
пазва́нае		 пазва́нага пазва́ных
Д. пазва́наму пазва́най пазва́наму пазва́ным
В. пазва́ны (неадуш.)
пазва́нага (адуш.)		 пазва́ную пазва́нае пазва́ныя (неадуш.)
пазва́ных (адуш.)
Т. пазва́ным пазва́най
пазва́наю		 пазва́ным пазва́нымі
М. пазва́ным пазва́най пазва́ным пазва́ных

Кароткая форма: пазва́на.

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пазва́ны

1. по́званный; приглашённый;

2. окли́кнутый, окри́кнутый;

1, 2 см. пазва́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазва́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад пазваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

окли́кнутый аклі́кнуты, паклі́каны, пазва́ны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

по́званный паклі́каны; пазва́ны; запро́шаны, папро́шаны;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пома́ненный

1. пазва́ны, паклі́каны;

2. пава́блены, пана́джаны; см. помани́ть;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

потре́бованный запатрабава́ны;

2. пазва́ны, паклі́каны; см. потре́бовать​ 1, 3;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

при́званный

1. прич. пазва́ны, паклі́каны;

2. прич. прызва́ны;

3. прич. заклі́каны (на што і да чаго); см. призва́ть;

4. (имеющий призвание) прызва́ны; (предназначенный) прызна́чаны;

он при́зван быть учёным ён прызва́ны (прызна́чаны) быць вучо́ным, яго прызва́нне быць вучо́ным;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Зык 1 ’рэзкі гук’ (ТСБМ). Рус. зык, укр. зик ’тс’. Серб.-луж. zyk, zuk ’гук’, чэш. zuk ’кароткі гук здзіўлення’, серб.-харв. зи̑к ’піск’. Ст.-рус. зыкъ (XVII ст.). Верагодна, прасл. дыял. zy‑kъ уключае суфікс ‑k‑ъ (як znakъ), а аснову трэба рэканструяваць, як *zy‑ < і.-е. gʼhū‑ (гл. Покарны, 1, 413), варыянт *gʼhau‑, gʼhau̯ǝ‑ ’крычаць, зваць’, да якой узыходзіць zъvati (параўн. рык і раўці): авест. zuta‑ ’пазваны’, арм. n‑zovkʼ ’пракляцце’. Фасмер, 2, 109. Іначай, як гукапераймальны, тлумачаць корань Праабражэнскі (1, 259) і Шанскі (2, З, 115) (пад зыкать, але пад зычный дапускае сувязь з звук, звать, зуд, зуёк). Міклашыч (404) звязваў са звінець. Тэрміналагічнае (лінгв.) ужыванне зык ’гук’ адносіцца да пачатку XX ст. Красней, Лекс. і грам., 19. Лоеў. зык ’нагавор’ (Янк.) — развіццё значэння ад ’гук’.

Зык 2 ’від авадня’, ’перыяд і стан узбуджэння кароў ад укусаў насякомых’ (Сл. паўн.-зах.; гарадоў, Нар. лекс.), зыкі́ ’беганне кароў ад укусу аваднёў’. Рус. зах. бранск., дан., краснадар. ’авадзень’, варонеж., кур., калуж., кубан., смал. ’непакой жывёлы ад укусаў аваднёў’, смал. зыки́ ’перыяд узбуджэння жывёлы ад свербу, выкліканага аваднямі’, кур., смал. зык ’гудзенне насякомых’, укр. дзиз ’авадзень’. Параўн. рус. дыял. бзык ’дзіўныя паводзіны; непакой ад укусу аваднёў; авадзень’, бзык, зик ’тс’. Гукапераймальнае (на што ўказвае, між іншым, варыянтнасць зык, бзык, зик, дзиз, бзык), верагодна, аформленае суфіксам ‑к (параўн. бык); развіццё значэння, відаць, ’гудзенне’ > ’суб’ект гудзення’ > ’стан жывёлы’ (праз выраз тыпу напаў зык) > ’час такога стану’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)