падво́йны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. падво́йны падво́йная падво́йнае падво́йныя
Р. падво́йнага падво́йнай
падво́йнае
падво́йнага падво́йных
Д. падво́йнаму падво́йнай падво́йнаму падво́йным
В. падво́йны (неадуш.)
падво́йнага (адуш.)
падво́йную падво́йнае падво́йныя (неадуш.)
падво́йных (адуш.)
Т. падво́йным падво́йнай
падво́йнаю
падво́йным падво́йнымі
М. падво́йным падво́йнай падво́йным падво́йных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

падво́йны, -ая, -ае.

Які складаецца з дзвюх аднародных частак, двайны.

Падвойнае дно.

Падвойныя вокны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зацьме́нна-падво́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. зацьме́нна-падво́йны зацьме́нна-падво́йная зацьме́нна-падво́йнае зацьме́нна-падво́йныя
Р. зацьме́нна-падво́йнага зацьме́нна-падво́йнай
зацьме́нна-падво́йнае
зацьме́нна-падво́йнага зацьме́нна-падво́йных
Д. зацьме́нна-падво́йнаму зацьме́нна-падво́йнай зацьме́нна-падво́йнаму зацьме́нна-падво́йным
В. зацьме́нна-падво́йны (неадуш.)
зацьме́нна-падво́йнага (адуш.)
зацьме́нна-падво́йную зацьме́нна-падво́йнае зацьме́нна-падво́йныя (неадуш.)
зацьме́нна-падво́йных (адуш.)
Т. зацьме́нна-падво́йным зацьме́нна-падво́йнай
зацьме́нна-падво́йнаю
зацьме́нна-падво́йным зацьме́нна-падво́йнымі
М. зацьме́нна-падво́йным зацьме́нна-падво́йнай зацьме́нна-падво́йным зацьме́нна-падво́йных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

візуа́льна-падво́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. візуа́льна-падво́йны візуа́льна-падво́йная візуа́льна-падво́йнае візуа́льна-падво́йныя
Р. візуа́льна-падво́йнага візуа́льна-падво́йнай
візуа́льна-падво́йнае
візуа́льна-падво́йнага візуа́льна-падво́йных
Д. візуа́льна-падво́йнаму візуа́льна-падво́йнай візуа́льна-падво́йнаму візуа́льна-падво́йным
В. візуа́льна-падво́йны (неадуш.)
візуа́льна-падво́йнага (адуш.)
візуа́льна-падво́йную візуа́льна-падво́йнае візуа́льна-падво́йныя (неадуш.)
візуа́льна-падво́йных (адуш.)
Т. візуа́льна-падво́йным візуа́льна-падво́йнай
візуа́льна-падво́йнаю
візуа́льна-падво́йным візуа́льна-падво́йнымі
М. візуа́льна-падво́йным візуа́льна-падво́йнай візуа́льна-падво́йным візуа́льна-падво́йных

Крыніцы: piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

спектра́льна-падво́йны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. спектра́льна-падво́йны спектра́льна-падво́йная спектра́льна-падво́йнае спектра́льна-падво́йныя
Р. спектра́льна-падво́йнага спектра́льна-падво́йнай
спектра́льна-падво́йнае
спектра́льна-падво́йнага спектра́льна-падво́йных
Д. спектра́льна-падво́йнаму спектра́льна-падво́йнай спектра́льна-падво́йнаму спектра́льна-падво́йным
В. спектра́льна-падво́йны (неадуш.)
спектра́льна-падво́йнага (адуш.)
спектра́льна-падво́йную спектра́льна-падво́йнае спектра́льна-падво́йныя (неадуш.)
спектра́льна-падво́йных (адуш.)
Т. спектра́льна-падво́йным спектра́льна-падво́йнай
спектра́льна-падво́йнаю
спектра́льна-падво́йным спектра́льна-падво́йнымі
М. спектра́льна-падво́йным спектра́льна-падво́йнай спектра́льна-падво́йным спектра́льна-падво́йных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Манна́рка ’кароткае на кудзелі мужчынскае паліто’ (навагр., Жыв. сл.). З польск. marynarka ’пінжак’. Падвойнае ‑нн‑ з ‑рн‑ (< ‑рын‑).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Маладча́к1 ’малачай-сонцагляд, Euphorbia helioscopia L.’ (Мат. Гом.), малатча́к ’тс’ (гом., Кіс.), малайчак ’тс’ (Мат. Гом.). З укр. мовы, параўн. молоча́к ’малачай востры, Euphorbia esula L.’ Паяўленне ‑д‑ або ‑й‑ перад ‑чак абумоўлена распадабненнем ‑чч‑ > ‑тч‑ > ‑дч‑ (пры ад’ідэацыі малады́, малайчы́на). Падвойнае ‑чч‑ з ‑чjак: украінскі гук [ч] больш мяккі, чым беларускі. Гл. таксама малачня́к, малачча́к.

*Маладча́к2, малатча́к, малача́к, малачча́й ’малако ў рыб’ (Мат. Гом.). Да малако. Аб узнікненні ‑дч‑ гл. папярэдняе слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дубальто́ўка1 ’дубальтоўка, паляўнічая стрэльба’ (БРС, Сцяшк., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. dubeltówka ’тс’ (ад dubeltowy ’падвойны’ < ням. dupel; гл. Брукнер, 101).

Дубальто́ўка2. Гэта назва азначае розныя рэаліі: ’вялікая суконная хустка’ (Сцяшк., Сцяц.), ’падвойнае акно’ (Сцяшк.). У аснове ляжыць запазычаны з польск. мовы прыметнік дубальто́вы ’падвойны’ (гл.). Назвы для ’хусткі’ і ’падвойнага акна’ могуць быць утворанымі ўжо на бел. глебе (параўн., напр., выраз дубальто́выя ра́мы ’падвойныя рамы’, БРС). Але не выключаецца, што дубальто́ўка ў адзначаных вышэй значэннях — запазычанне з польск. дыялектаў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

падво́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з дзвюх аднолькавых, аднародных частак; двайны. Падвойнае дно. Падвойныя дзверы. □ Надзя сядзела ціха, глядзела на падвойныя вокны, на гронкі рабіны, акуратна пакладзеныя на вату паміж рамамі. Бураўкін. // Які паўтораны два разы. Падвойная штампоўка. □ Падаўжэнне зычных перадаецца падвойным напісаннем адпаведнай літары. Юргелевіч.

2. Разм. Тое, што і двайны (у 1 знач.). У такі мокры студзень, як гэта было цяпер,.. [пагрузка шпал] вымагала падвойнага напружання і спрыту. Пестрак. З падвойнай адданасцю, з сілай падвойнай За працу ўзяліся, за плуг шматляменны... Панчанка.

3. Разм. Тое, што і дваісты (у 2 знач.). Вёска пачала жыць падвойным жыццём: дзённым і начным... Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ара́п ’негр’, ’ашуканец’ (БРС). Рус., укр. арап. Ст.-бел. прыклады з канца XVI ст., таксама арапин, арапчик. Найбольш верагодна ўсходнеславянскае слова з цюркскай, дзе слова вядома ў значэнні ’негр’. Беларускае запазычана з турэцкай ці крымска-татарскай мовы, магчыма, праз украінскую (менш верагодна — праз рускую). Праабражэнскі (1, 7), Шанскі (1, А, 134) лічаць запазычаным з грэчаскай, аднак з грэчаскай запазычана з ‑в‑ на месцы β аравиискъ, аравлянинъ (ст.-слав., ст.-бел. у Александрыі). Саднік-Айцэтмюлер (1, 24) пішуць пра падвойнае (з захаду і ўсходу) запазычанне. Развіццё значэння ’ашуканец’ вядома ў раманскіх мовах, а таксама ў цюркскіх (Дзмітрыеў, Строй, 492); не выключана, але малаверагодна самастойнае развіццё гэтага значэння на ўсходнеславянскай глебе. Супрун, Зб. Крымскаму, 124–125.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)