о́рдэн

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. о́рдэн о́рдэны
Р. о́рдэна о́рдэнаў
Д. о́рдэну о́рдэнам
В. о́рдэн о́рдэны
Т. о́рдэнам о́рдэнамі
М. о́рдэне о́рдэнах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

о́рдэн¹, -а, мн. -ы, -аў, м.

Асобы знак узнагароды за выдатныя заслугі.

О.

Кастуся Каліноўскага.

О.

Маці.

|| прым. о́рдэнскі, -ая, -ае.

Ордэнская стужка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

о́рдэн², -а, мн. -ы, -аў, м.

Арганізацыя, таварыства з пэўным статутам (манаская або ў Сярэднія вякі рыцарская і г.д.).

О. езуітаў.

|| прым. о́рдэнскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

о́рдэн I м. (знак отличия) о́рден

о́рдэн II (община, объединение, организация) о́рден

о́рдэн III м., архит. о́рден;

дары́чны о. — дори́ческий о́рден;

кары́нфскі о. — кори́нфский о́рден;

по́ўны о. — по́лный о́рден

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

о́рдэн ​1, ‑а, м.

Знак узнагароды розных ступеняў і назваў за ваенныя або грамадзянскія заслугі. Ордэн Леніна. Ордэн Кутузава. Ордэн Чырвонай Зоркі. □ Тры баявыя ордэны ўпрыгожылі грудзі Ваўчка. Хадкевіч. Ордэн баявога Чырвонага Сцяга ўпрыгожыў сцяг камсамола рэспублікі. «Звязда».

[Ад лац. ordo (ordinis) — рад, разрад.]

о́рдэн ​2, ‑а, м.

Манаскае або рыцарска-манаскае таварыства каталіцкай царквы з пэўным статутам. Ордэн езуітаў. Ордэн мечаносцаў. // Назва некаторых тайных рэлігійна-філасофскіх аб’яднанняў, арганізацый. Масонскі ордэн.

[Ад лац. ordo (ordinis) — рад, разрад.]

о́рдэн ​3, ‑а, м.

Тое, што і ордэр ​2. Дарычны ордэн.

[Ад лац. ordo (ordinis) — рад, разрад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

О́рдэн ’знак узнагароды, арганізацыя з пэўным статутам’ (ТСБМ). З рус. орден, якое з ням. Orden (XVIII ст.) (Фасмер, 3, 150; КЭСРЯ, 313).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

о́рден

1. (знак отличия) о́рдэн, -на м.;

о́рден Ле́нина о́рдэн Ле́ніна;

о́рден Октя́брьской Револю́ции о́рдэн Кастры́чніцкай Рэвалю́цыі;

о́рден Кра́сного Зна́мени о́рдэн Чырво́нага Сця́га;

о́рден Трудово́го Кра́сного Зна́мени о́рдэн Працо́ўнага Чырво́нага Сця́га;

о́рден Кра́сной Звезды́ о́рдэн Чырво́най Зо́ркі;

о́рден Почёта о́рдэн Паша́ны;

о́рден Алекса́ндра Не́вского о́рдэн Алякса́ндра Не́ўскага;

о́рден Куту́зова о́рдэн Куту́зава;

о́рден Суво́рова о́рдэн Суво́рава;

о́рден Богда́на Хмельни́цкого о́рдэн Багда́на Хмяльні́цкага;

о́рден Нахи́мова о́рдэн Нахі́мава;

о́рден Ушако́ва о́рдэн Ушако́ва;

о́рден «Побе́да» о́рдэн «Перамо́га»;

о́рден Сла́вы о́рдэн Сла́вы;

о́рден Трудово́й сла́вы о́рдэн Працо́ўнай сла́вы;

о́рден Оте́чественной войны́ о́рдэн Айчы́ннай вайны́;

о́рден Дру́жбы наро́дов о́рдэн Дру́жбы наро́даў;

о́рден «Матери́нская сла́ва» о́рдэн «Мацяры́нская сла́ва»;

о́рден «Мать-герои́ня» о́рдэн «Ма́ці-гераі́ня»;

о́рден «За слу́жбу Ро́дине в Вооружённых Си́лах СССР» о́рдэн «За слу́жбу Радзі́ме ва Узбро́еных Сі́лах СССР»;

о́рден «За ли́чное му́жество» о́рдэн «За асабі́стую му́жнасць»;

2. (община, объединение, организация) ист. о́рдэн, -на м.;

3. архит. о́рдэн, -на м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

легіён, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Буйное вайсковае злучэнне ў Старажытным Рыме (гіст.).

2. Назва асобных вайсковых часцей у некаторых краінах.

3. перан. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.

○

Ордэн ганаровага легіёна — французскі ордэн часоў Напалеона.

|| прым. легіённы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ліво́нскі ливо́нский;

○ Ліво́нскі о́рдэн — Ливо́нский о́рден

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

францыска́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да францысканца. Францысканскі ордэн.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)