На́ча

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. На́ча
Р. На́чы
Д. На́чы
В. На́чу
Т. На́чай
На́чаю
М. На́чы

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

На́ча ’нібы’: Ходзіць пана пава (браг., Нар. словатв.), ’быццам, нібы; хіба’ (Ян.), на́чай ’быццам, нібы’ (там жа), на́чэ ’як, бы’: Zwiery takije by nacze ludzi (Пятк. 2), укр. наче ’быццам, як быццам’, ’нібыта’, параўн. неначэ ’тс’. З *не иначе ’не інакш’ (гл. на́чай, іничай) з наступнай універбізацыяй і скарачэннем складоў: нейнича > нʼнича > на́ча, або адпадзеннем адмоўя не ў выніку дээтымалагізацыі. Шаур (ESSJ SG, 2, 435) разглядае разам з рус. дыял. на́ча, славен. дыял. nače ’інакш’ (Cjьnače), аднак у гэтым выпадку застаецца няяснай спецыфічная семантыка, ужыванне беларускага і ўкраінскага слоў і функцыя адмоўя ва ўкр. неначе (паводле Шаура, «збыткоўная», гл. там жа, 447). Гл. таксама Бязлай, 2, 210.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́ча-Шпако́ўшчына

назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз.
Н. На́ча-Шпако́ўшчына
Р. На́ча-Шпако́ўшчыны
Д. На́ча-Шпако́ўшчыне
В. На́ча-Шпако́ўшчыну
Т. На́ча-Шпако́ўшчынай
На́ча-Шпако́ўшчынаю
М. На́ча-Шпако́ўшчыне

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

На́цса ’гэта значыць, так сказаць’: nałpy, nacsa zwiery takije (Пятк. 2). Алегра-форма да значыцца, параўн. на́ча (гл.), ляпаглянь), ачбач) і інш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)