на́фтавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. на́фтавы на́фтавая на́фтавае на́фтавыя
Р. на́фтавага на́фтавай
на́фтавае		 на́фтавага на́фтавых
Д. на́фтаваму на́фтавай на́фтаваму на́фтавым
В. на́фтавы (неадуш.)
на́фтавага (адуш.)		 на́фтавую на́фтавае на́фтавыя (неадуш.)
на́фтавых (адуш.)
Т. на́фтавым на́фтавай
на́фтаваю		 на́фтавым на́фтавымі
М. на́фтавым на́фтавай на́фтавым на́фтавых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

газакандэнса́тна-на́фтавы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. газакандэнса́тна-на́фтавы газакандэнса́тна-на́фтавая газакандэнса́тна-на́фтавае газакандэнса́тна-на́фтавыя
Р. газакандэнса́тна-на́фтавага газакандэнса́тна-на́фтавай
газакандэнса́тна-на́фтавае		 газакандэнса́тна-на́фтавага газакандэнса́тна-на́фтавых
Д. газакандэнса́тна-на́фтаваму газакандэнса́тна-на́фтавай газакандэнса́тна-на́фтаваму газакандэнса́тна-на́фтавым
В. газакандэнса́тна-на́фтавы (неадуш.)
газакандэнса́тна-на́фтавага (адуш.)		 газакандэнса́тна-на́фтавую газакандэнса́тна-на́фтавае газакандэнса́тна-на́фтавыя (неадуш.)
газакандэнса́тна-на́фтавых (адуш.)
Т. газакандэнса́тна-на́фтавым газакандэнса́тна-на́фтавай
газакандэнса́тна-на́фтаваю		 газакандэнса́тна-на́фтавым газакандэнса́тна-на́фтавымі
М. газакандэнса́тна-на́фтавым газакандэнса́тна-на́фтавай газакандэнса́тна-на́фтавым газакандэнса́тна-на́фтавых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

адыхо́д, -у, М -дзе, м.

1. гл. адысці.

2. мн. -аў. Рэшткі якой-н. вытворчасці, прыдатныя для перапрацоўкі або якіх-н. іншых мэт.

Нафтавыя а.

Харчовыя а.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

завадне́нне, ‑я, н.

Спец. Нагнятанне, запампоўванне вады ў нафтавыя пласты з мэтай падтрымання і аднаўлення пластавага ціску.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аста́так, -тку, мн. -ткі, -ткаў, м.

1. Частка чаго-н., якая засталася нявыкарыстаная; рэшта.

А. матэрыі.

Астаткі абеду.

2. мн. Тое, што яшчэ збераглося, уцалела.

Расло некалькі бяроз — астаткі даўнейшых прысад.

3. мн. Адходы якога-н. вытворчага працэсу.

Нафтавыя астаткі.

4. Апошняя частка, астача чаго-н.

А. адпачынку.

А. жыцця.

◊

Да (без) астатку — поўнасцю, цалкам.

|| прым. аста́ткавы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

на́фтавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да нафты. Нафтавы пласт. // Які здабываецца з нафты. Нафтавыя фарбы.

2. Які прызначаны для здабычы, апрацоўкі нафты. Нафтавая вышка.

3. Які працуе на нафце. Нафтавы рухавік.

4. Які мае адносіны да вывучэння, здабычы і апрацоўкі нафты. Нафтавая лабараторыя. Нафтавая прамысловасць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́мысел, -слу, мн. -слы, -слаў, м.

1. каго-чаго. Здабыванне чаго-н., паляванне.

П. жэмчугу.

П. собаля.

2. Занятак паляваннем, здабычай звяроў, птушак і пад.

Паляўнічы п.

Рыбалоўны п.

3. Дробная рамесная вытворчасць, звычайна як падсобны занятак пры асноўным, сельскагаспадарчым.

Ганчарны п.

Кавальскі п.

4. мн. Прамысловае прадпрыемства здабыўнога тыпу.

Нафтавыя промыслы.

Саляныя промыслы.

|| прым. прамысло́вы, -ая, -ае і про́мыславы, -ая, -ае.

Прамысловая (промыславая) рыба (якая з’яўляецца прадметам промыслу). Прамысловая (промыславая) кааперацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разве́дчык, ‑а, м.

1. Той, хто пасланы ў разведку (у 1 знач.), які ўваходзіць у склад разведкі (у 3 знач.). У час гітлераўскай акупацыі егер Мацута быў правадніком і разведчыкам у партызанскім атрадзе. В. Вольскі. Разведчыкі даносілі з усіх бакоў адно: абарона на поўдні і поўначы прарвана. Брыль. // Самалёт або судна, якія вядуць назіранне за праціўнікам.

2. Агент разведкі (у 4 знач.). Як і трэба было чакаць, факір аказаўся разведчыкам адной з вялікіх дзяржаў. Мікуліч.

3. Спецыяліст па разведцы нетраў, па пошуках карысных выкапняў. Разведчыкі выявілі багатыя нафтавыя паклады. // перан. Пра першаадкрывальніка, заснавальніка чаго‑н. Разведчыкі космасу. □ Мы — першыя ў свеце Разведчыкі будучыні, Наватары, багаборцы, Шчасця людскога Нястомныя творцы. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

про́мысел, ‑слу, м.

1. Здабыванне звяроў, птушак і пад. лоўляй, паляваннем. Промысел собаля. □ Мой дзед ездзіў на ловы ўжо з беркутам, а бацька, удасканаліўшы промысел продкаў, акрамя беркута, меў ганчака. Васілёнак.

2. Які‑н. занятак, рамяство як крыніца сродкаў існавання. Ганчарны промысел. Кавальскі промысел. □ Уперад некаторыя з лугінаўцаў займаліся промысламі: рабілі ц[а]бры, падушкі, колы, выраблялі рагожы ды вазілі за дваццаць вёрст у горад на продаж. Каваль. // Разм. Здабыванне чаго‑н. (часцей крадзяжом, ашуканствам і пад.). У Познані, дзе мянялася паравозная брыгада, Станіслаў хадзіў на «промысел», каб дастаць хлеба. Гурскі.

3. Месца, дзе займаюцца здабычай чаго‑н.; прамысловае прадпрыемства. Нафтавыя промыслы. Саляныя промыслы.

•••

Адыходны промысел (гіст.) — часовая, сезонная работа сялян за межамі сваёй вёскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)