налажэ́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
налажэ́нне |
| Р. |
налажэ́ння |
| Д. |
налажэ́нню |
| В. |
налажэ́нне |
| Т. |
налажэ́ннем |
| М. |
налажэ́нні |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
налажэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле дзеясл. налажыць 1 (у 2, 3 і 6 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
налажы́ць¹, -лажу́, -ло́жыш, -ло́жыць; -ло́жаны; зак.
1. што. Палажыць зверху, паверх чаго-н; замацаваць што-н.
Н. зверху пліту.
Н. павязку.
Н. гіпс.
2. што. Зрабіць якую-н. памету, запіс, знак.
Н. рэзалюцыю.
3. што і чаго. Кладучы, напоўніць чым-н.
Н. воз сена.
4. што. Падвергнуць чаму-н., што абазначана назоўнікам; прызначыць што-н.
Н. штраф.
Н. спагнанне.
◊
Налажыць галавой (разм.) — прапасці, загінуць.
Налажыць лапу (руку) на што (разм.) — захапіць што-н., падпарадкаваць сабе.
|| незак. накла́дваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. налажэ́нне, -я, н. (да 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
секвестра́цыя, ‑і, ж.
Спец.
1. Налажэнне секвестру (у 1 знач.). Секвестрацыя маёмасці.
2. Утварэнне секвестру (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спрыт ‘дасканаласць, умельства’, ‘фізічная лоўкасць, паваротлівасць, хуткасць у руках’ (ТСБМ, Бяльк., Сл. ПЗБ), ‘кемлівасць’ (Ласт.), спры́тны, спры́тнасць (Касп., Байк. і Некр., Гарэц., Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС). З польск. spryt, sprytny (Кюнэ, Poln., 99 з літ-рай), якое выступае ў польскай мове з XVIII ст. як запазычанне з франц. esprit ‘дух; задума, розум; здольнасць, талент і да т. п.’; гл. Брукнер, 510; Борысь, 571. Ужо Карскі (Белорусы, 146) сумняваўся ў этымалогіі, прапанаванай упершыню Ліндэ, схіляючыся да выказанай раней Міклашычам (266) думкі пра сувязь з прыць (гл.). Мартынаў (Лекс. Палесся, 16–17) звязвае з гоц. sprauto ‘хутка’, чаму пярэчыць Смулкова (Бел.-польск. ізал., 118–119), якая бачыць тут налажэнне значэнняў розных па паходжанні слоў — паланізмаў спрыт, спрытны і прыткі, прытны (гл.). Гл. таксама Фасмер, 3, 391–392; Булахаў, Бел. мова, 57.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)