межава́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
мяжу́юся |
мяжу́емся |
| 2-я ас. |
мяжу́ешся |
мяжу́ецеся |
| 3-я ас. |
мяжу́ецца |
мяжу́юцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
межава́ўся |
межава́ліся |
| ж. |
межава́лася |
| н. |
межава́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
мяжу́йся |
мяжу́йцеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
мяжу́ючыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
межава́цца несов.
1. (иметь общую границу) грани́чить;
2. чередова́ться, перемежёвываться;
3. страд. межева́ться; см. межава́ць 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
межава́цца, мяжуюся, мяжуешся, мяжуецца; незак.
1. з чым і без дап. Мець агульную мяжу, быць сумежным. Мяжуюцца сенажаці суседзяў. Сталовы пакой мяжуецца з кухняй. □ Жыта межавалася з бульбаю, ячмень з грэчкаю і пры аўсе ліпела палоска льну. Чорны. // перан.; з чым. Быць блізкім да чаго‑н. Даверлівасць .. да знаёмых і таварышаў межавалася з дзіцячай непасрэднасцю і наіўнасцю. Хведаровіч.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), з чым. Перамяжоўвацца, чаргавацца. Любіць [янот] вялікія пералескі, якія мяжуюцца з паплавамі. В. Вольскі. [Слабодкі] забудоўваюцца без плана.. Даўжэзныя баракі мяжуюцца з наспех збітымі хацінамі і зямлянкамі. Жычка.
3. Зал. да межаваць (у 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
межева́ться возвр., страд. межава́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вымежёвываться страд. вымяжо́ўвацца, межава́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
межава́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. межаваць і межавацца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
грани́чить несов., прям., перен. межава́цца, межава́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
межава́ць несов.
1. см. межава́цца 1;
2. (проводить, устанавливать границы земельных участков) межева́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сутыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.
1. гл. сутыкнуцца.
2. Узаемна дакранацца, датыкацца.
С. спінамі.
3. Мець сумежныя бакі; межавацца.
Луг сутыкаецца з пасевамі жыта.
4. перан. Уступаць у якія-н. адносіны, кантакты з кім-, чым-н.; мець справу з кім-, чым-н.
С. з падатковай інспекцыяй.
С. з перакладам паэзіі.
С. з праблемай выбару.
|| наз. сутыка́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Межава́ць ’пракладваць межы’, ’быць сумежным’, ’чаргавацца’ (ТСБМ; малар., Выг. дыс.), докш. межава́цца, тураў. межова́цца ’мець агульную мяжу, суседнічаць’ (Сл. ПЗБ, ТС), укр. межува́ти(ся), рус. межева́ть, ст.-рус. межевати ’тс’, в.-луж. mjezować, чэш. старое mezovati ’гранічыць’, балг. межо̀вам ’працую ў талацэ’. Відаць, старое паўн.-слав. утварэнне з суфіксам ‑ova‑ ад мяжа́ (гл.). Сюды ж межавік ’каморнік’ (Бяльк.), якое з рус. межевик ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)