маяра́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
маяра́н |
| Р. |
маяра́ну |
| Д. |
маяра́ну |
| В. |
маяра́н |
| Т. |
маяра́нам |
| М. |
маяра́не |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
маяра́н, -ну м., бот. майора́н
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
маяра́н, ‑у, м.
Пахучая травяністая расліна сямейства губакветных з чырвонымі і белымі кветачкамі (ужываецца ў кулінарыі, медыцыне і парфумерыі).
[Іт. maiorana.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Маяра́н ’расліна Majorana Moench.’ (ТС), ст.-бел. маеранъ ’тс’ запазычана са ст.-польск. majoran, majeran < с.-вяк.-лац. maiorana ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 152).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
майора́н бот. маяра́н, -ну м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Магда́н ’дзягцярны завод’ (Касп.). Да майда́н (гл.). Пераход (замена) й > г назіраецца і ў гаворках укр. мовы: маґеран = майран (расліна маяран).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мажэржанка ’маяран садовы, Majorana hortensis Moench’ (гродз., Кіс.). Змененая (пад уплывам асіміляцыі) назва мацержанка (‑ц‑ > ‑ж‑) перайшла з наймення мацярдушкі звычайнай (Origanum vulgare L.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Майран ’маяран сталовы, Majorana hortensis Moench.’ (брэсц., Кіс.) складае адзіны арэал з укр. майран ’тс’, Origanum majorana’ (колішняя лац. назва). Асобна в.-луж. majron ’тс’. У іншых слав. мовах поўная форма: рус. майора́н, майера́н, польск. majeranek, чэш., славац. majorán(a), славен., серб.-харв. majoran. Усе — з новав.-ням. Majoran < ст.-в.-ням. maiolan (XV ст.) < с.-лац. maiorana < magorana, margerona і amaracus < грэч. ἀμάρακος (Махэк₂, 348; Фасмер, 2, 560; Васэрцыэр, 145). Гл. таксама літаратурную бел. назву маяран.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Мацяжа́нка, матежа́нка ’чобор звычайны, Thymus serpyllum L.’ (лельч., Бейл.), мацержанка ’чабор украінскі, Thymus ucrainicus Klok.’ (гродз., Кіс.), ’мацярдушка звычайная, Origanum vulgare L.’, ’маяран садовы, Majorana hortensis Moench.’ (гродз., Кіс.). З польск. macierzanka ’чабор’. Матывацыя — гл. мацярду́шка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мар’ян ’маяран садовы, Majorana hortensis Moench.’ (Федар. 6, Мал.), марʼянак ’тс’ (Сцяшк. Сл.), мар’янка ’тс’ (брэсц., Кіс.). Усе з с.-лац. назвы majorana з перастаноўкай зычных йр > рй. Аналагічна і ў чэш. мове: majorán, marjánka і marijanka ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)