луча́ць

дзеяслоў, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. луча́ю луча́ем
2-я ас. луча́еш луча́еце
3-я ас. луча́е луча́юць
Прошлы час
м. луча́ў луча́лі
ж. луча́ла
н. луча́ла
Дзеепрыслоўе
цяп. час луча́ючы

Крыніцы: piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

луча́ць, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да лу́чыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Луча́ць 1 ’яднаць, злучаць, з’ядноўваць’, славін. łąčac ’тс’. У іншых слав. мовах толькі ў прэфіксальных варыянтах. Да прасл. lǫčati — ітэратыў да lǫčiti > лучы́ць 1 (гл.).

Луча́ць 2 ’трапляць у цэль, падладжвацца’ (Гарэц., ТСБМ, Янк. 2, Дразд., Нас. Сб., Юрч. Фраз. 3, Касп.; мсцісл., дзісн., КЭС), ’цэліцца, прыцэльвацца’ (ТС), ’намервацца’ (Сцяшк. Сл.), паст. ’штурхаць нагой’, лаг. ’улоўліваць’ (Сл. ПЗБ), луча́ці ’страляць з лука’ (Ян.), луча́цца ’трапляцца, здарацца, мець месца’ (Нас., Шат.; КЭС, лаг.), ’сватацца’ (віл., Сл. ПЗБ), лу́чна ’трапна, у цэль’, лу́чны ’трапны’, ’шчаслівы, удачлівы’ (Нас.). Да лу́чыць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лу́чыць

‘трапіць, пацэліць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. лу́чу лу́чым
2-я ас. лу́чыш лу́чыце
3-я ас. лу́чыць лу́чаць
Прошлы час
м. лу́чыў лу́чылі
ж. лу́чыла
н. лу́чыла
Загадны лад
2-я ас. лу́ч лу́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час лу́чыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лучы́ць

‘аб'ядноўваць, злучаць’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. лучу́ лу́чым
2-я ас. лу́чыш лу́чыце
3-я ас. лу́чыць лу́чаць
Прошлы час
м. лучы́ў лучы́лі
ж. лучы́ла
н. лучы́ла
Загадны лад
2-я ас. лучы́ лучы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час лу́чачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

Луча́к ’радыус’ (Дуж-Душ.). Новатвор 20‑х гадоў XX ст. Да луча́ць 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)