Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
луджэ́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
луджэ́нне |
| Р. |
луджэ́ння |
| Д. |
луджэ́нню |
| В. |
луджэ́нне |
| Т. |
луджэ́ннем |
| М. |
луджэ́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
луджэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. лудзіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лудзі́ць, луджу́, лу́дзіш, лу́дзіць; лу́джаны; незак., што.
Пакрываць палудай.
Л. медную пасуду.
|| зак. вы́лудзіць, -луджу, -лудзіш, -лудзіць; -луджаны і палудзі́ць, -луджу́, -лу́дзіш, -лу́дзіць; -лу́джаны.
|| наз. луджэ́нне, -я, н.
|| прым. лудзі́льны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
луже́ние луджэ́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
палу́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. палудзіць (у 1 знач.); луджэнне.
2. Сплаў волава са свінцом, які ўжываецца для пакрыцця металічных вырабаў; луда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Палу́да ’луджэнне, сплаў волава са свінцом, які ўжываецца для пакрыцця металічных вырабаў; луда’ (ТСБМ). Аддзеяслоўны дэрывант ад палудзіць < лудзіць < луда (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лу́да ’луджэнне’, ’сплаў волава са свінцом, які ўжываецца для пакрыцця металічных вырабаў’ (ТСБМ), лу́дка ’палуда’, лудзі́ць ’пакрываць палудай’ (брасл., Сл. ПЗБ); луджаная (луджоная) глотка ’крыкун’ (Юрч. Фраз. 2). Укр. лу́да ’бяльмо’, рус. луди́ть ’лудзіць’, маск. лу́дка ’луджэнне’, ст.-рус. луженый ’луджаны’ (1551 г.), лудило, лудильница, лудильня ’месца, дзе рыхтуюць палуду’ (XVII ст.). Паводле Бернекера (743), Праабражэнскага (1, 475), Фасмера (2, 529), паходзіць з с.-н.-ням. loden ’паяць’ (с.-в.-ням. loeten, ням. löten), параўн. гал. lood, ст.-англ. léad, с.-в.-ням. lot ’свінец’, якія з кельт *(p)loudia ’ліцца, таяць’, с.-ірл. lūaide ’свінец’ (Васэрцыер, 142). Параўн. таксама польск. ludwisarz ’ліцейшчык (пушак, званоў)’, ст.-польск. lodwisarz (XVI ст.) ’тс’ (Слаўскі, 4, 367).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)