лазані́ца
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
лазані́ца |
| Р. |
лазані́цы |
| Д. |
лазані́цы |
| В. |
лазані́цу |
| Т. |
лазані́цай
лазані́цаю |
| М. |
лазані́цы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
лазані́ца ж., бот. вербе́йник м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
лазані́ца, ‑ы, ж.
Род травяністай, пераважна шматгадовай расліны сямейства першацветных.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Лазані́ца ’расліна Lysimachia nummularia L.’ (брэсц., гродз., Кіс., ТС, БелСЭ, 6). Утворана пры дапамозе суф. ‑(а)ніц‑а ад лаза (Сцяцко, Афікс. наз., 164), параўн. і іншыя назвы ад таго ж кораня: лазоўка, ніцая лаза, ці ад вярба: гродз. вярба, маг. вярбішнік, укр. вербозіль, вербозілля лучне, рус. вербейник, чэш. zlutá vrbina. Матывацыя: расліна рассцілаецца, «паўзе» па зямлі, адсюль і наступныя назвы рус. повитель, поползуиіник, укр. повій жовтий, волокник, серб.-харв. !!!Mujau̯Ą польск. tojeść rozesłana і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сцялу́ха, ‑і, ДМ ‑лусе, ж.
Тое, што і лазаніца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вербе́йник м., бот. лазані́ца, -цы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
першакве́тныя, ‑ых.
Сямейства зрослапялёсткавых двухдольных раслін, да якога адносяцца вадаперыца, лазаніца, першацвет і інш., якія пачынаюць цвісці ранняй вясной.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Мятну́шка ’лазаніца звычайная, Lysimachia vulgaris L.’ (Шат.). З мятлу́шка. Названа паводле мяцёлчатых суквеццяў (БелСЭ, 6, 243).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярбе́льнік ’птушкамлечнік парасоністы, Ornithogalum umbellatum’ (віц., Кіс.; Крывіч, 4, 1923). Відавочна, з *вярбейнік; параўн. рус. вербейник ’лазаніца, Lysimachia L.’ Да вярба́ (гл.). У іншых слав. мовах таксама ёсць шматлікія назвы раслін, якія паходзяць ад vьrbá; параўн. польск. wierzbownica ’скрыпень, Epilobium’, wierzbówka, в.-луж. wjerbka ’тс’, wjerbinka ’лазаніца’, wjerbička ’стрэя’, чэш. vrbice ’драсён, Polygonum L.’; ’скрыпень, Epilobium L.’, славац. vrbica ’чальчак, Lythrum L.’, макед. врбовка, серб.-харв. vŕbovica, славен. vŕbovec ’скрыпень, Epilobium L.’, балг. върбовница ’драсён земнаводны, Polygonum amphibium L.’, върбовка ’скрыпень’; ’фарбоўнік, Isatis tinctoria L.’, върбовник ’лазаніца звычайная, Lysimachia vulgaris L.’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кішо́к ’лазаніца звычайная, Lysimachia vulgaris L.’ (Кіс.). Іншая сінанімічная назва лазаніцы звычайнай дрывотнік гаворыць на карысць сувязі кішок з кішка. Словаўтваральную мадэль для назваў лекавых раслін на -oft тыпу любі‑ сток (Сцяцко, Лфікс. паз., 168).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)