курапа́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.
Дзікая птушка сямейства цецеруковых.
Шэрая к.
|| прым. курапа́ткавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
курапа́тка
назоўнік, агульны, адушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
курапа́тка |
курапа́ткі |
| Р. |
курапа́ткі |
курапа́так |
| Д. |
курапа́тцы |
курапа́ткам |
| В. |
курапа́тку |
курапа́так |
| Т. |
курапа́ткай
курапа́ткаю |
курапа́ткамі |
| М. |
курапа́тцы |
курапа́тках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
курапа́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Дзікая птушка атрада курыных. Белая курапатка. Шэрая курапатка. Горная курапатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Курапа́тка ’дзікая птушка атрада курыных’ (ТСБМ). Укр. куропатка, куропатва, рус. куропатка, куропатва ’тс’, польск. kuropatwa, чэш. koroptev, славац. kuroptwa, в.-луж. kurotwa ’тс’. Паўднёваславянскія мовы паралелей да гэтага слова не ведаюць Рэканструкцыя дае прасл. kuro‑pъty. Першая частка гэтага складанага слова ўзыходзіць да kurъ, kura (гл. кур, кура), другая — да агульнай назвы птушак pъta (гл. птушка). Такім чынам, першаснае значэнне ’птушка, падобная да курыцы’. Падрабязна з улікам апошняй літаратуры гл. Слаўскі, 3, 407–409.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
куропа́тка курапа́тка, -кі ж.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ту́ндравы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да тундры; з’яўляецца тундрай. Тундравая зона. // Уласцівы тундры. Тундравая глеба. // Які жыве, расце ў тундры. Тундравая расліннасць. Тундравая курапатка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ко́ппала ’курапатка’ (Мат. Гом.). Мабыць, скарочаная форма ад курапатка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Курапа́та ’курапатка’ (Шат., Сл. паўн.-зах., ТС, Нар. лекс., Кліх.). Гл. курапатка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пардва ’белая курапатка’ (Дэмб. 1, 457; Інстр. II), парба ’тс’ (Інстр. II). Рус. пирдва ’балотны бакас, Scolopax gallinago’, польск. pardwa ’белая курапатка’, ст.-чэш. pardva ’птушка Totanus’. Пэўнай этымалогіі няма. Брукнер (396) дэфінуе яго запазычанне з рус. Фасмер (3, 205), наадварот, лічыць магчымым (з-за наяўнасці ‑ар‑) яго польскае паходжанне і рэканструюе як pbrdy, pbrdwe, якое аналагічна грэч. семантычнай мадэлі πέρδιξ ’курапатка’: πέρδομαι (гл. пяр‑ дзець) і ўзыходзіць да гукапераймання (ад шума крылаў пры ўзлёце). Пардва існуе ўжо у ст.-бел.; паводле Булыкі (Даўн. запазыч., 236), гэта запазычанне з польск.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)