крыва́ва-барво́вы
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
крыва́ва-барво́вы |
крыва́ва-барво́вая |
крыва́ва-барво́вае |
крыва́ва-барво́выя |
| Р. |
крыва́ва-барво́вага |
крыва́ва-барво́вай крыва́ва-барво́вае |
крыва́ва-барво́вага |
крыва́ва-барво́вых |
| Д. |
крыва́ва-барво́ваму |
крыва́ва-барво́вай |
крыва́ва-барво́ваму |
крыва́ва-барво́вым |
| В. |
крыва́ва-барво́вы (неадуш.) крыва́ва-барво́вага (адуш.) |
крыва́ва-барво́вую |
крыва́ва-барво́вае |
крыва́ва-барво́выя (неадуш.) крыва́ва-барво́вых (адуш.) |
| Т. |
крыва́ва-барво́вым |
крыва́ва-барво́вай крыва́ва-барво́ваю |
крыва́ва-барво́вым |
крыва́ва-барво́вымі |
| М. |
крыва́ва-барво́вым |
крыва́ва-барво́вай |
крыва́ва-барво́вым |
крыва́ва-барво́вых |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крыва́ва-цёмны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
крыва́ва-цёмны |
крыва́ва-цёмная |
крыва́ва-цёмнае |
крыва́ва-цёмныя |
| Р. |
крыва́ва-цёмнага |
крыва́ва-цёмнай крыва́ва-цёмнае |
крыва́ва-цёмнага |
крыва́ва-цёмных |
| Д. |
крыва́ва-цёмнаму |
крыва́ва-цёмнай |
крыва́ва-цёмнаму |
крыва́ва-цёмным |
| В. |
крыва́ва-цёмны (неадуш.) крыва́ва-цёмнага (адуш.) |
крыва́ва-цёмную |
крыва́ва-цёмнае |
крыва́ва-цёмныя (неадуш.) крыва́ва-цёмных (адуш.) |
| Т. |
крыва́ва-цёмным |
крыва́ва-цёмнай крыва́ва-цёмнаю |
крыва́ва-цёмным |
крыва́ва-цёмнымі |
| М. |
крыва́ва-цёмным |
крыва́ва-цёмнай |
крыва́ва-цёмным |
крыва́ва-цёмных |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крыва́ва-чырво́ны
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
крыва́ва-чырво́ны |
крыва́ва-чырво́ная |
крыва́ва-чырво́нае |
крыва́ва-чырво́ныя |
| Р. |
крыва́ва-чырво́нага |
крыва́ва-чырво́най крыва́ва-чырво́нае |
крыва́ва-чырво́нага |
крыва́ва-чырво́ных |
| Д. |
крыва́ва-чырво́наму |
крыва́ва-чырво́най |
крыва́ва-чырво́наму |
крыва́ва-чырво́ным |
| В. |
крыва́ва-чырво́ны (неадуш.) крыва́ва-чырво́нага (адуш.) |
крыва́ва-чырво́ную |
крыва́ва-чырво́нае |
крыва́ва-чырво́ныя (неадуш.) крыва́ва-чырво́ных (адуш.) |
| Т. |
крыва́ва-чырво́ным |
крыва́ва-чырво́най крыва́ва-чырво́наю |
крыва́ва-чырво́ным |
крыва́ва-чырво́нымі |
| М. |
крыва́ва-чырво́ным |
крыва́ва-чырво́най |
крыва́ва-чырво́ным |
крыва́ва-чырво́ных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крыва́ва-чырво́ны крова́во-кра́сный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крова́во-кра́сный крыва́ва-чырво́ны, крыва́ва-барво́вы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
крова́во нареч. крыва́ва.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́сынак, ‑нка, м.
1. Няродны сын для мужа ці жонкі ў сямі (родны аднаго з іх). Раіна разумела, што Лёнік не сваё дзіця Антосю, пасынак. Марціновіч. [Мачыха] адчувала холад, якім заўсёды веяла на яе ад падчарыцы і пасынка, аднак гэта яе вельмі не абыходзіла. Васілевіч. // перан. Пра таго, хто пераносіць якія‑н. нягоды, пра каго мала клапоцяцца, каму мала ўдзяляюць належнай увагі. Узняўся гоман пратэсту: чаму гэта ў раёне ёсць сынкі і пасынкі? Дуброўскі.
2. Бакавы парастак, атожылак у расліны. Вакол свежага зрэзу вярба выкінула цесны круг крывава-зялёных пасынкаў. Гарбук.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Плаку́н-трава́ ’від чальчаку (відаць, вербалісты). Lythrum salicaria L.’ (ТС; Ласт.). Да пла́каць і трава́ (гл.), параўн. іншую назву — слёзнік. Паводле Кісялеўскага (Аб некат. асабл., 30), назва звязана з павер’ямі: ад яго плачуць ведзьмы і чэрці (Ласт., 799); ён плача, калі ў чалавека журба (ТС) і інш. Тэрмін узнік пад уплывам украінскай і рускай моў, дзе ён больш распаўсюджаны, параўн. укр. плаку́н ’тс’, рус. плаку́н‑трава́ — гэтак названа шмат раслін: белы гарлачык, святаяннік, скабіёза, драсён звычайны, баркун белы, касач сібірскі, скрыпень вузкалісты і чатырохгранны, аер, ядрушка, валяр’ян, большасць з іх — вільгацелюбівыя, што датычыць святаянніка (Hypericum L.), то паводле павер’я, яго крывава-чырвоны сок прымушае плакаць нячыстую сілу (Фасмер, 3, 272–273); сюды ж і балг. плаку́н ’чальчак’ (запазычана з рус.?, гл. БЕР, 5, 299).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Руды́ ’ружова-карычневы’ (ТСБМ), ’карычневы’ (докш., Янк. Мат.), рудава́ты ’трохі руды, не зусім руды’ (ТСБМ), рудова́ты ’карычневы, рыжаваты’ (ТС), руды́ ’рыжы’ (мазырск., З нар. сл.), руды́й ’нябелены’ (Сл. Брэс.), ’колер нябеленага палатна, загарэлага цела, светла-русы колер валасоў, поўсці’ (Клім.). Укр. руди́й ’руды’, рус. дыял. ру́дый ’крывава-чырвоны’, польск. rudy ’рыжы’, в.-луж. rudy ’буры’, чэш. rudý ’чырвоны, рыжы’, славен. rûd ’чырвоны, карычневы’, серб.-харв. ру̂д ’рыжаваты’, балг., макед. руд ’буры’. Прасл. *rudъ(jь) ’рыжы; чырвоны’ роднаснае да літ. raudónas ’чырвоны’, raũdas ’чырвоны, буланы’, rùdas ’буры’, лат. raũds ’чырвоны, рыжаваты, карычневы’, гоцк. rauþs ’чырвоны, рыжы’, ст.-в.-ням. rōt (сучаснае ням. rot), ст.-інд. rṓhitas ’чырвоны, рыжаваты’, лац. rūfus ’чырвоны’, ruber ’тс’, грэч. ἐρυθρός ’чырвоны’, якія выводзяць з і.-е. *roudh‑o‑s ’чырвоны’ (Фасмер, 3, 513; Глухак, 532).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)