крыва́ва-барво́вы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. крыва́ва-барво́вы крыва́ва-барво́вая крыва́ва-барво́вае крыва́ва-барво́выя
Р. крыва́ва-барво́вага крыва́ва-барво́вай
крыва́ва-барво́вае
крыва́ва-барво́вага крыва́ва-барво́вых
Д. крыва́ва-барво́ваму крыва́ва-барво́вай крыва́ва-барво́ваму крыва́ва-барво́вым
В. крыва́ва-барво́вы (неадуш.)
крыва́ва-барво́вага (адуш.)
крыва́ва-барво́вую крыва́ва-барво́вае крыва́ва-барво́выя (неадуш.)
крыва́ва-барво́вых (адуш.)
Т. крыва́ва-барво́вым крыва́ва-барво́вай
крыва́ва-барво́ваю
крыва́ва-барво́вым крыва́ва-барво́вымі
М. крыва́ва-барво́вым крыва́ва-барво́вай крыва́ва-барво́вым крыва́ва-барво́вых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

крыва́ва-цёмны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. крыва́ва-цёмны крыва́ва-цёмная крыва́ва-цёмнае крыва́ва-цёмныя
Р. крыва́ва-цёмнага крыва́ва-цёмнай
крыва́ва-цёмнае
крыва́ва-цёмнага крыва́ва-цёмных
Д. крыва́ва-цёмнаму крыва́ва-цёмнай крыва́ва-цёмнаму крыва́ва-цёмным
В. крыва́ва-цёмны (неадуш.)
крыва́ва-цёмнага (адуш.)
крыва́ва-цёмную крыва́ва-цёмнае крыва́ва-цёмныя (неадуш.)
крыва́ва-цёмных (адуш.)
Т. крыва́ва-цёмным крыва́ва-цёмнай
крыва́ва-цёмнаю
крыва́ва-цёмным крыва́ва-цёмнымі
М. крыва́ва-цёмным крыва́ва-цёмнай крыва́ва-цёмным крыва́ва-цёмных

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

крыва́ва-чырво́ны

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. крыва́ва-чырво́ны крыва́ва-чырво́ная крыва́ва-чырво́нае крыва́ва-чырво́ныя
Р. крыва́ва-чырво́нага крыва́ва-чырво́най
крыва́ва-чырво́нае
крыва́ва-чырво́нага крыва́ва-чырво́ных
Д. крыва́ва-чырво́наму крыва́ва-чырво́най крыва́ва-чырво́наму крыва́ва-чырво́ным
В. крыва́ва-чырво́ны (неадуш.)
крыва́ва-чырво́нага (адуш.)
крыва́ва-чырво́ную крыва́ва-чырво́нае крыва́ва-чырво́ныя (неадуш.)
крыва́ва-чырво́ных (адуш.)
Т. крыва́ва-чырво́ным крыва́ва-чырво́най
крыва́ва-чырво́наю
крыва́ва-чырво́ным крыва́ва-чырво́нымі
М. крыва́ва-чырво́ным крыва́ва-чырво́най крыва́ва-чырво́ным крыва́ва-чырво́ных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

крыва́ва-чырво́ны крова́во-кра́сный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крова́во-кра́сный крыва́ва-чырво́ны, крыва́ва-барво́вы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крова́во нареч. крыва́ва.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

па́сынак, ‑нка, м.

1. Няродны сын для мужа ці жонкі ў сямі (родны аднаго з іх). Раіна разумела, што Лёнік не сваё дзіця Антосю, пасынак. Марціновіч. [Мачыха] адчувала холад, якім заўсёды веяла на яе ад падчарыцы і пасынка, аднак гэта яе вельмі не абыходзіла. Васілевіч. // перан. Пра таго, хто пераносіць якія‑н. нягоды, пра каго мала клапоцяцца, каму мала ўдзяляюць належнай увагі. Узняўся гоман пратэсту: чаму гэта ў раёне ёсць сынкі і пасынкі? Дуброўскі.

2. Бакавы парастак, атожылак у расліны. Вакол свежага зрэзу вярба выкінула цесны круг крывава-зялёных пасынкаў. Гарбук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Плаку́н-трава́ ’від чальчаку (відаць, вербалісты). Lythrum salicaria L.’ (ТС; Ласт.). Да пла́каць і трава́ (гл.), параўн. іншую назву — слёзнік. Паводле Кісялеўскага (Аб некат. асабл., 30), назва звязана з павер’ямі: ад яго плачуць ведзьмы і чэрці (Ласт., 799); ён плача, калі ў чалавека журба (ТС) і інш. Тэрмін узнік пад уплывам украінскай і рускай моў, дзе ён больш распаўсюджаны, параўн. укр. плаку́н ’тс’, рус. плаку́н‑трава́ — гэтак названа шмат раслін: белы гарлачык, святаяннік, скабіёза, драсён звычайны, баркун белы, касач сібірскі, скрыпень вузкалісты і чатырохгранны, аер, ядрушка, валяр’ян, большасць з іх — вільгацелюбівыя, што датычыць святаянніка (Hypericum L.), то паводле павер’я, яго крывава-чырвоны сок прымушае плакаць нячыстую сілу (Фасмер, 3, 272–273); сюды ж і балг. плаку́н ’чальчак’ (запазычана з рус.?, гл. БЕР, 5, 299).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Руды́ ’ружова-карычневы’ (ТСБМ), ’карычневы’ (докш., Янк. Мат.), рудава́ты ’трохі руды, не зусім руды’ (ТСБМ), рудова́ты ’карычневы, рыжаваты’ (ТС), руды́ ’рыжы’ (мазырск., З нар. сл.), руды́й ’нябелены’ (Сл. Брэс.), ’колер нябеленага палатна, загарэлага цела, светла-русы колер валасоў, поўсці’ (Клім.). Укр. руди́й ’руды’, рус. дыял. ру́дыйкрывава-чырвоны’, польск. rudy ’рыжы’, в.-луж. rudy ’буры’, чэш. rudý ’чырвоны, рыжы’, славен. rûd ’чырвоны, карычневы’, серб.-харв. ру̂д ’рыжаваты’, балг., макед. руд ’буры’. Прасл. *rudъ(jь) ’рыжы; чырвоны’ роднаснае да літ. raudónas ’чырвоны’, raũdas ’чырвоны, буланы’, rùdas ’буры’, лат. raũds ’чырвоны, рыжаваты, карычневы’, гоцк. rauþs ’чырвоны, рыжы’, ст.-в.-ням. rōt (сучаснае ням. rot), ст.-інд. rṓhitas ’чырвоны, рыжаваты’, лац. rūfus ’чырвоны’, ruber ’тс’, грэч. ἐρυθρός ’чырвоны’, якія выводзяць з і.-е. *roudh‑o‑s ’чырвоны’ (Фасмер, 3, 513; Глухак, 532).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)