Кліны́
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, множны лік, множналікавы
|
мн. |
| Н. |
Кліны́ |
| Р. |
Кліно́ў |
| Д. |
Кліна́м |
| В. |
Кліны́ |
| Т. |
Кліна́мі |
| М. |
Кліна́х |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
◎ Кліны́ ’прарэх у штанах’ (Янк. Мат., Сцяц., Жд. 3). Гл. клін 2.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
клі́н
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
клі́н |
кліны́ |
| Р. |
клі́на |
кліно́ў |
| Д. |
клі́ну |
кліна́м |
| В. |
клі́н |
кліны́ |
| Т. |
клі́нам |
кліна́мі |
| М. |
клі́не |
кліна́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
састрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны; зак., што.
1. Злучыць строчкай.
С. кліны спадніцы.
2. Пра ніткі: зрасходаваць, шыючы на машыне.
|| незак. састро́чваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сшыць, сшы́ю, сшы́еш, сшы́е; сшы́ты; зак., што.
1. гл. шыць.
2. Злучыць шыццём.
С. два кліны скуры.
|| незак. сшыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).
|| наз. сшыва́нне, -я, н. (да 2 знач.) і сшы́ўка, -і, ДМ сшы́ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вусаві́на ’кусок поля, які ўдаецца ў лес’ (КСП). Відаць, ад вус; параўн. вусы ’кліны ў адзенні’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́лачкі ’кліны ў баках ніжняй часткі верхняга адзення’ (Малч.); ’частка калаўрота ў выглядзе двухзубай жалезнай вілкі, на якую надзяюць шпульку’ (мін., барыс., Шатал.; лаг., КЭС), вылочкы́ ’маленькія вілы’ (Выг.). Дэмінутыўная форма лексемы ві́лкі (гл.), чыстая — у лексемы вылочкы́, з пераносам значэння — у ві́лачкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кудзёры ’кліны ў куртцы’ (Серб., Малч.). Утворана ад кідкі з дапамогай суфікса ‑ер. Параўн. доўгі > даўжэр, густы > гушчар (Сцяцко, Афікс. наз., 100, 137). Параўн. яшчэ кідэры (гл.). Пры гэтым прыметнік кідкі меў значэнне, атрыманае ў спадчыну ад кідаць з яго ткацкімі дэнататамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ле́ндзіца, лэндыця, лэндыца, лындыця ’кліны пад пахамі ў кашулі’ (Сакал.), лендыцы, лэндвіцы ’тс’ (Тарн.). Відавочна, з лентица, параўн. ст.-рус. лентий, лентие ’шырокая стужка тканіны’, ’ручнік’, а таксама рус. ленда ’стужка’, якія са с.-грэч. λέντιον ’стужка льняной тканіны’ < нар.-лац. *lenteum, лац. linteum ’палатно’ (Фасмер, 2, 482).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ля́сткі 1, ля́сточкі, лёсточкі, лю́сточкі ’вертыкальныя палачкі ў драбіне’ (Маслен.; луніт, Шатал.; рэч., Мат. Гом.; лях., ганц., Сл. ПЗБ). Беларускае. Утварылася ў выніку кантамінацыі ляска ’тс’ і ⁺лества з прасл. lěst‑va ’лесвіца’. Гл. таксама лёсткі.
Ля́сткі 2, ля́сточкі ’кліны пад пахвамі ў кашулі’ (Тарн.). Узнікла ў выніку кантамінацыі ням. Lasche ’клін у сукенцы’ (с.-в.-ням. lasche, ісл. laski) і бел. ластаўка 2 ’клін пад пахвамі’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)