кла́пан

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кла́пан кла́паны
Р. кла́пана кла́панаў
Д. кла́пану кла́панам
В. кла́пан кла́паны
Т. кла́панам кла́панамі
М. кла́пане кла́панах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кла́пан, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Дэталь у кампрэсарах, рухавіках унутранага згарання і інш., якая закрывае праход пары, газу або вадкасці.

Засцерагальны к.

2. Частка полага органа ў выглядзе складкі ў сэрцы, якая не дае рухацца крыві ў адваротным напрамку.

Сардэчны к.

3. Нашыўка з куска матэрыі, якая прыкрывае кішэню або шво на адзенні.

|| прым. кла́панны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кла́пан м., в разн. знач. кла́пан;

засцерага́льны к. — предохрани́тельный кла́пан;

к. на кішэ́ні — кла́пан на карма́не;

сардэ́чны к. — серде́чный кла́пан

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́пан в разн. знач. кла́пан, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́пан, ‑а, м.

1. Прыстасаванне ў кампрэсарах, рухавіках ўнутранага згарання і інш. для рэгулявання патоку пары, газу, вадкасці. Засцерагальны клапан.

2. Рухомая накрыўка, з дапамогай якой адкрываецца і закрываецца адтуліна ў музычных духавых інструментах і мяняецца вышыня гуку. // Пласцінка, якая закрывае адтуліну, а таксама гузік клавіша ў гармоніку, аргане.

3. Пласцінка ў сэрцы, якая перашкаджае адваротнаму руху крыві.

4. Нашыўны кусок матэрыі пэўнай формы, які прыкрывае кішэню або шво на адзенні.

[Ням. Klappe.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кла́пан ’прыстасаванне для рэгулявання патоку пары, газу, вадкасці’ (ТСБМ), ’пласцінка, якая закрывае адтуліну, а таксама гузік клавіша ў гармоніку, аргане’ (ТСБМ, Бяльк.), ’драўляная частка кавальскага меха’ (Нар. словатв.). Запазычанне праз рус. клапан з ням. Klappen (мн. л. ад Klappe ’тс’) (Шанскі, 2, 8, 144).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

параўпускны́ тех. паровпускно́й;

п. кла́пан — паровпускно́й кла́пан

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

двуство́рчатый двухство́ркавы;

двуство́рчатый кла́пан анат. двухство́ркавы кла́пан.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паровпускно́й техн. параўпускны́;

паровпускно́й кла́пан параўпускны́ кла́пан.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ве́нтыль, -я, мн. -і, -яў, м. (спец.).

1. Клапан для рэгулявання расходу вадкасці, пары, газу ў некаторых тэхнічных устройствах.

2. Клапан у музычных інструментах для рэгулявання вышыні гуку.

|| прым. ве́нтыльны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)