кла́пан

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. кла́пан кла́паны
Р. кла́пана кла́панаў
Д. кла́пану кла́панам
В. кла́пан кла́паны
Т. кла́панам кла́панамі
М. кла́пане кла́панах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

кла́пан, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Дэталь у кампрэсарах, рухавіках унутранага згарання і інш., якая закрывае праход пары, газу або вадкасці.

Засцерагальны к.

2. Частка полага органа ў выглядзе складкі ў сэрцы, якая не дае рухацца крыві ў адваротным напрамку.

Сардэчны к.

3. Нашыўка з куска матэрыі, якая прыкрывае кішэню або шво на адзенні.

|| прым. кла́панны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кла́пан м., в разн. знач. кла́пан;

засцерага́льны к. — предохрани́тельный кла́пан;

к. на кішэ́ні — кла́пан на карма́не;

сардэ́чны к. — серде́чный кла́пан

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́пан в разн. знач. кла́пан, -на м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кла́пан, ‑а, м.

1. Прыстасаванне ў кампрэсарах, рухавіках ўнутранага згарання і інш. для рэгулявання патоку пары, газу, вадкасці. Засцерагальны клапан.

2. Рухомая накрыўка, з дапамогай якой адкрываецца і закрываецца адтуліна ў музычных духавых інструментах і мяняецца вышыня гуку. // Пласцінка, якая закрывае адтуліну, а таксама гузік клавіша ў гармоніку, аргане.

3. Пласцінка ў сэрцы, якая перашкаджае адваротнаму руху крыві.

4. Нашыўны кусок матэрыі пэўнай формы, які прыкрывае кішэню або шво на адзенні.

[Ням. Klappe.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кла́пан

т. 8, с. 319

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Клапан 3/330; 4/275, 480; 6/7

Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)

кла́пан м.

1. тэх. Ventíl [vɛn-] n -s, -e;

засцерага́льны кла́пан Sícherheitsventil n;

упускны́ кла́пан Éinlassventil n;

выпускны́ кла́пан Áuslassventil n;

2. (у духавых інструментах) Kláppe -, -n; Gríffloch n -(e)s, -löcher (у флейце);

3. анат. Kláppe f -, -n;

сардэ́чны кла́пан Hérzklappe f;

4. (на вопратцы) Kláppe f; Pátte f -, -n; Lásche f -, -n (на абутку)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

кла́пан

(рус. клапан, ад ням. Klappe = крышка, засланка)

1) прыстасаванне ў механізмах для прыкрыцця адтуліны, праз якую выходзіць пара, газ, вадкасць;

2) анат. частка полага органа, якая перашкаджае адваротнаму руху змесціва (напр. лімфатычны к.);

3) нашыўка з тканіны, якая прыкрывае кішэнь або шво на адзенні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Кла́пан ’прыстасаванне для рэгулявання патоку пары, газу, вадкасці’ (ТСБМ), ’пласцінка, якая закрывае адтуліну, а таксама гузік клавіша ў гармоніку, аргане’ (ТСБМ, Бяльк.), ’драўляная частка кавальскага меха’ (Нар. словатв.). Запазычанне праз рус. клапан з ням. Klappen (мн. л. ад Klappe ’тс’) (Шанскі, 2, 8, 144).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)