каска́д
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
каска́д |
каска́ды |
| Р. |
каска́да |
каска́даў |
| Д. |
каска́ду |
каска́дам |
| В. |
каска́д |
каска́ды |
| Т. |
каска́дам |
каска́дамі |
| М. |
каска́дзе |
каска́дах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
каска́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.
1. Натуральны або штучны вадаспад з уступамі.
2. перан., чаго. Імклівая, нястрымная плынь чаго-н.
К. слоў.
3. Акрабатычны прыём, які імітуе падзенне з чаго-н. (з каня, веласіпеда, турніка і інш.; спец.).
4. У аперэце: хуткі танец, які суправаджаецца спевамі.
5. У тэхніцы: група паслядоўна звязаных і аб’яднаных у адну сістэму аднатыпных прыстасаванняў, збудаванняў і пад. (спец.).
К. гідраэлектрастанцый.
|| прым. каска́дны, -ая, -ае.
Каскадныя электрастанцыі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каска́д м., в разн. знач. каска́д;
○ к. гідраэлектраста́нцый — каска́д гидроэлектроста́нций
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
каска́д, ‑а, М ‑дзе, м.
1. Вадаспад з уступамі.
2. перан.; чаго. Вялікае мноства, багацце, імклівы паток чаго‑н. Каскад слоў. □ Яшчэ момант — і высокі голас Мар’яны .. па-салаўінаму рассыпаўся каскадам трэляў, нібы срэбраны званочак, зазвінеў пад самай столлю. Стаховіч. Узнімаючы каскады ружовых пырскаў, з шумам падалі ў раку падмытыя дрэвы. Хомчанка.
3. У цыркавым мастацтве — прыём падзення з каня.
4. У тэхніцы — звязаныя між сабой крыніцы энергіі, рухавікі, машыны.
•••
Каскад гідраэлектрастанцый — група гідраэлектрастанцый, размешчаных па цячэнню ракі на адлегласці адна ад адной і звязаных між сабой агульным водагаспадарчым рэжымам.
[Фр. cascade.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каска́дны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да каскада, утварае каскад (у 1 знач.). Каскадны горны ручай. План каскаднага асваення ракі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затапі́ць, ‑таплю, ‑топіш, ‑топіць; зак., каго-што.
1. Пакрыць сабой паверхню чаго‑н., заліць (пра ваду). І рэчка выйдзе з цесных берагоў, Лугі затопіць возерам шырокім. Свірка. [Мядзведзіца] выкапала сабе бярлогу.. на ўзвышаным месцы, каб не затапіла яе вясной паводка. В. Вольскі. // Запоўніць сабой якую‑н. прастору (пра ваду). На ферме звіняць рыдлёўкі — даглядчыкі скопваюць снег, ачышчаюць дарогу вадзе: затапіла скляпы-сховішчы. Пташнікаў. // перан. Поўнасцю запоўніць, пакрыць сабою. Святло затапіла пакой. □ Тарас да берага спускаецца каскад, Іх зеляніна густа затапіла. Лойка. // перан. Завалодаць, захапіць, прыглушыўшы ўсё іншае (пра пачуцці). Шчасце .. [Аляксея] было такое вялікае, што затапіла ўсе іншыя пачуцці і заглушыла нават трывогу за Ніну. Мележ.
2. Пакрыць, заліць вадой, падняўшы яе ўзровень, скіраваўшы яе куды‑н. — Калі мы пакінем млын і пабудуем станцыю вышэй, дык затопім сорак гектараў калгаснай сенажаці. Броўка.
3. Апусціць на дно; утапіць. — Я вам наплаваю! Разышліся! Людзей затапіць хочаце? Годзе дурэць! Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)