касаві́ца, -ы, ж.

Час касьбы.

Разгарнулася самая к.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

касаві́ца

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. касаві́ца касаві́цы
Р. касаві́цы касаві́ц
Д. касаві́цы касаві́цам
В. касаві́цу касаві́цы
Т. касаві́цай
касаві́цаю		 касаві́цамі
М. касаві́цы касаві́цах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

касаві́ца ж. (покосное время) сеноко́с м., поко́с м., косови́ца

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

касаві́ца, ‑ы, ж.

Час касьбы. За колькі дзён да касавіцы Касцы заглянуць на паліцы, Каб малаток знайсці і бабку. Колас. У самую касавіцу выдалася добрае надвор’е, што рэдка бывае, бо звычайна дождж ідзе не тады, як просяць, а як косяць. Якімовіч. // Кашэнне траў, збажыны. Час такі, што жыта красуе, а касавіцу пачынаць ранавата. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Касаві́ца ’час касьбы’, ’касьба’ укр. косовиця, рус. косовица, польск. kosowica ’касьба’. Цікавы абмежаваны арэал распаўсюджання гэтага слова. Застаецца не зусім зразумелай семантычная неабходнасць складанага суфікса ‑ov‑ica (гл. Трубачоў, Эт. сл., 11, 152, без тлумачэнняў). Зрэшты таксама і ў назвах ’касся’ (параўн. папярэднія словы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сеноко́сный сенако́сны;

сеноко́сная пора́ сенако́с, касьба́, касаві́ца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

косови́ца с.-х. касаві́ца, -цы ж., касьба́, -бы́ ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

грабе́льнік, ‑а, м.

Разм. Тое, што і грабец (у 1 знач.). Сыходзіць чэрвень. Сама касавіца ў гэтую спякотную пару. Ідуць грабельнікі — падлеткі, маладзіцы. Вітка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

блі́зіцца, ‑зіцца; незак.

Набліжаецца; надыходзіць. [Гул] усё мацнее і ўсё блізіцца, вось ужо зусім блізка, дзесьці ўжо тут за вокнамі. Чорны. Падступіла касавіца. А за касавіцай блізілася жніво. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

поко́сный сенако́сны;

поко́сный луг сенако́сны луг, сенажа́ць;

поко́сное вре́мя, поко́сная пора́ касьба́, сенако́с, касаві́ца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)