калю́чка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
калю́чка |
калю́чкі |
| Р. |
калю́чкі |
калю́чак |
| Д. |
калю́чцы |
калю́чкам |
| В. |
калю́чку |
калю́чкі |
| Т. |
калю́чкай
калю́чкаю |
калю́чкамі |
| М. |
калю́чцы |
калю́чках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
крыва́віць, -ва́ўлю, -ва́віш, -ва́віць; незак.
1. каго-што. Біць, разбіваць да крыві.
К. ногі аб калючкі.
2. Тое, што і крывавіцца (разм.).
Рана крывавіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
це́рні, -яў.
1. Пра калючыя расліны, а таксама калючкі на іх (уст. і кніжн.).
2. перан. Цяжкасці, пакуты, якія сустракаюцца на жыццёвым шляху каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
калю́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Усякае невялікае колкае вастрыё. Ляснуў неяк мокрай пугай па агароджы з калючага дроту, а пуга заматалася канцом за калючку. Брыль. // Калючы шып на расліне або на целе жывёліны. Калючкі кактуса. Калючкі вожыка. □ [Лясніцкі і Таццяна], не спяшаючыся, пачалі спускацца на дно рова, чапляючыся за кусты, абдзіраючы да крыві твар і рукі аб вострыя калючкі шыпшыны. Шамякін.
2. звычайна мн. (калю́чкі, ‑чак). Разм. Пра некаторыя калючыя расліны. Пад соснамі — мох, сухое ламачча, маліннік, калючкі. Бажко.
3. перан. З’едлівая заўвага, вострая насмешка. — Змоўк ваш бог, Нахамчык, — з калючкай пад’ехаў.. Лейба. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раскрыва́віць, ‑ваўлю, ‑вавіш, ‑вавіць; зак., каго-што.
Разадраць, разбіць да крыві. Раскрывавіць рукі аб калючкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пышы́ ’калючыя вырасты на раслінах, калючкі’ (Ласт.). Ад пышыцца ’надувацца, надзімацца’ (гл.), г. зн. ’растапырвацца’; не выключана метатэза з шыпы́ ’калючкі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калю́чы, -ая, -ае.
1. Які мае калючкі, з калючкамі.
К. дрот.
Калючая ружа.
2. Які колецца, робіць уколы.
Калючая барада.
К. ржэўнік.
3. перан. Са злой насмешкай, нядобры.
Калючае слова.
К. позірк.
4. перан. Які непрыхільна, недаверліва ставіцца да ўсяго; нелюдзімы, злосны (пра чалавека).
|| наз. калю́часць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паабдзіра́цца, ‑аецца; ‑аемся, ‑аецеся, ‑аюцца; зак.
Абадрацца — пра ўсё, многае або ўсіх, многіх. Паабдзіраліся рукі аб калючкі. □ У малога Васілька паабдзіраліся насы ў чаравіках і пазбіваліся абцасы. Броўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ка́ктусавы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да кактуса. Кактусавыя зараснікі.
2. у знач. наз. ка́ктусавыя, ‑ых. Сямейства шматгадовых раслін з відазмененым у калючкі лісцем на мясіста-сакавітых сцяблах.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Растаро́пша ’расліна Silybum marianum Gaertn.’ (Кіс.). Народная назва калючкі; відаць, запазычана з рус. расторо́пша ’тс’ ці укр. росторо́пша ’тс’, ’расліна мардоўнік’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)