кальну́ць гл. калоць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кальну́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. кальну́ кальнё́м
2-я ас. кальне́ш кальняце́
3-я ас. кальне́ кальну́ць
Прошлы час
м. кальну́ў кальну́лі
ж. кальну́ла
н. кальну́ла
Загадны лад
2-я ас. кальні́ кальні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час кальну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

кальну́ць сов., однокр.

1. в разн. знач. кольну́ть;

к. штыко́м — кольну́ть штыко́м;

~ну́ла ў спі́ну — безл. кольну́ло в спи́ну;

2. (рогами) бодну́ть;

3. перен. кольну́ть, уколо́ть, уязви́ть;

к. по́глядам — кольну́ть (уколо́ть) взгля́дом

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кальну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Аднакр. да калоць ​1 (у 1, 3, 4 і 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кало́ць¹, калю́, ко́леш, ко́ле; калі́; незак.

1. каго-што. Датыкаючыся чым-н. вострым, выклікаць боль.

К. іголкай.

Цэлы дзень калола (безас.) пад сэрцам (перан.).

2. каго (што). Рабіць укол, уколы (разм.).

Хвораму калолі антыбіётыкі.

3. каго (што). Забіваць чым-н. вострым.

К. свінню.

4. каго-што. Біць рагамі, бадаць (разм.).

Бедная тая дамова, дзе вала коле карова (прыказка).

5. перан., каго (што) і без дап. Рабіць каму-н. колкія заўвагі, папракаць.

К. дакорамі.

◊

Калоць (у) вочы (разм.) — папікаць, дакараць, сарамаціць.

Праўда вочы коле (прыказка) — пра нежаданне слухаць непрыемную праўду.

|| зак. закало́ць, -калю́, -ко́леш, -ко́ле; -калі́; -ко́латы (да 3 знач.).

|| аднакр. кальну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1, 2 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пырну́ть сов., прост. парну́ць, кальну́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кольну́ть сов., однокр., прям., перен. кальну́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

калану́ць

‘кальнуць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. калану́ каланё́м
2-я ас. калане́ш каланяце́
3-я ас. калане́ калану́ць
Прошлы час
м. калану́ў калану́лі
ж. калану́ла
н. калану́ла
Загадны лад
2-я ас. калані́ калані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час калану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

парану́ць

‘парнуць, кальнуць каго-небудзь, што-небудзь і ў каго-небудзь, што-небудзь, чым-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. парану́ паранё́м
2-я ас. паране́ш параняце́
3-я ас. паране́ парану́ць
Прошлы час
м. парану́ў парану́лі
ж. парану́ла
н. парану́ла
Загадны лад
2-я ас. парані́ парані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час парану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

Раздзо́гаць ’разбіць’ (Нас.), раздзо́ганный ’выпадкова разбіты’ (Нас.). Ад раз- і дзо́гаць ’стукаць, стукаць нагамі’, ’біць, калаціць’ (Нас.). Сюды ж укр. дьо́гнути ’штурхнуць, кальнуць’, чэш. дыял. džignút ’кальнуць’, літ. díegti ’калоць’. Да праславянскага *dьgnǫti (ЭССЯ, 5, 205); адносна семантыкі параўн. джгаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)