зя́бліць, -лю, -ліш, -ліць; незак., што.
Араць пад зябліва.
З. іржэўнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зя́бліць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
зя́блю |
зя́блім |
| 2-я ас. |
зя́бліш |
зя́бліце |
| 3-я ас. |
зя́бліць |
зя́бляць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
зя́бліў |
зя́блілі |
| ж. |
зя́бліла |
| н. |
зя́бліла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
зя́блі |
зя́бліце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
зя́блячы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зя́бліць несов. паха́ть на зябь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зя́бліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; незак., што.
Араць пад зябліва. Дзе-нідзе відаць было, як трактары зяблілі ржэўнік. Пальчэўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зя́біць I несов., безл. зноби́ть
зя́біць II несов., см. зя́бліць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вя́ленне, ‑я, н.
Дзеянне і працэс паводле знач. дзеясл. вяліць.
вяле́нне, ‑я, н.
Разм. Загад, распараджэнне. Праз Тэклю Марта перадала Зосі вяленне ехаць зябліць папар. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зябь ж., с.-х. зя́бліва, -ва ср.;
паха́ть на зябь зя́біць (зя́бліць).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пазя́бліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
1. Узараць пад зябліва ўсё, многае. Я прыкідваў у думках: калі ўдасца купіць каня, то яшчэ і жыта засеем і пазяблім на зіму. Якімовіч.
2. і без дап. Зябліць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
араць, узорваць, уздымаць, падымаць / увосень пад яравыя: зябліць □ гнаць баразну
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
Траі́ць ’тройчы пераворваць зямлю’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Др.-Падб.), ’зябліць — араць увосень’ (валож., ЛА, 2), троі́ты ’траіць’ (іван., ЛА, 2), ’трэці раз пераворваць зямлю’ (Нас., Шат., Касп.; вільн., бярэз., Сл. ПЗБ; гродз., мін., паўд.-усх. віц., маг., гом., ЛА, 2), ’араць поле другі раз’ (Бяльк., Пятк. 1), тро́іць ’тройчы араць поле — увосень, ранняй вясной і перад сяўбой’ (Янк. 1). Магчыма, балтызм. Параўн. літ. trẽjiti ’траіць’: суф. ‑(i)n‑ захаваўся ў бялын, трайні́ць, бярэз. траяні́ць ’траіць’ ці ў мядз. трае́нь падымаць (ЛА, 2), трае́ннік ’той, хто арэ ворыва другі раз’ (Юрч. Вытв.), трае́ніна ’некалькі разоў пераворанае поле’ (стаўб., Ск. нар. мовы), трое́ніна ’абложная зямля’ (лун., ДАБМ, камент., 858). Параўн., аднак, балг. радоп. тро́е̂м ’пераціраць, размінаць’ (БД, 2), што да *terti (гл. церці).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)