зру́х

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. зру́х зру́хі
Р. зру́ху зру́хаў
Д. зру́ху зру́хам
В. зру́х зру́хі
Т. зру́хам зру́хамі
М. зру́ху зру́хах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

зрух, -у, м.

1. гл. зрушыцца, зрушыць.

2. перан. Прыметнае, значнае паляпшэнне, змяненне ў стане, развіцці чаго-н.

З. у рабоце.

Пазітыўныя зрухі ў жыцці краіны.

3. Гарызантальныя змяшчэнні геалагічнага слоя.

З. зямной кары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрух (род. зру́ху) м. сдвиг;

з. у рабо́це — сдвиг в рабо́те

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

зрух, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл., зрушваць — зрушыць (у 1 знач.) і зрушвацца — зрушыцца.

2. Прыметныя змены ў чым‑н. Сіла таленту Бядулі і заключалася ва ўменні перадаць тонкія зрухі душы і багацце пачуццяў. Каваленка. // Значныя змены да лепшага ў чым‑н., значны рух наперад; прагрэс. Прыемна і радасна бачыць вялікія зрухі, што адбываюцца ва ўсёй краіне. Шынклер. 1905 год прынёс велізарныя зрухі ў грамадскім і культурным жыцці Беларусі. Казека.

3. Спец. Гарызантальнае змяшчэнне горных парод.

4. Дэфармацыя пругкага цела, пры якой слаі яго змяшчаюцца адзін адносна другога.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зру́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; зак.

Скрануцца, рухаючыся, перамясціцца.

З. з месца.

|| незак. зру́швацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. зрух, -у, м. і зрушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зру́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак., каго-што.

Скрануць, рухаючы; перамясціць.

З. воз з месца.

|| незак. зру́шваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. зрух, -у, м. і зрушэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зрушэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. зрушыць і зрушыцца.

2. Спец. Гарызантальнае змяшчэнне горных парод; зрух (у 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

подви́жка ж.

1. геол. зрушэ́нне, -ння ср.;

2. перен. зрух, род. зру́ху м.;

произошла́ значи́тельная подви́жка в рабо́те адбы́ўся зна́чны зрух у пра́цы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Асо́ва ’зрух’ (Бяльк.). Ад асоўваць. Гл. соваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адва́льваць ’адкрываць (ключом), слабець (пра мароз)’ (Шат.) да валіць. Семантычны зрух ’валіць > з цяжкасцю рухаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)