збыва́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. збыва́ецца збыва́юцца
Прошлы час
м. збыва́ўся збыва́ліся
ж. збыва́лася
н. збыва́лася

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

збыва́цца несов.

1. сбыва́ться, осуществля́ться, исполня́ться; сверша́ться; см. збы́цца;

2. страд. сбыва́ться, продава́ться, распродава́ться; см. збыва́ць 1

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

збыва́цца 1, ‑аецца.

Незак. да збыцца.

збыва́цца 2, ‑аецца; незак.

Зал. да збываць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

збы́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., збу́дзецца; збы́ўся, збыла́ся, -ло́ся; зак.

Ажыццявіцца, здзейсніцца, стаць сапраўдным.

Падзеі збыліся.

|| незак. збыва́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сбыва́тьсяII несов., страд. збыва́цца; см. сбыва́тьI.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сверша́ться

1. здзяйсня́цца, збыва́цца, адбыва́цца;

2. страд. здзяйсня́цца, рабі́цца, твары́цца, учыня́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сбыва́тьсяI несов. (осуществляться) збыва́цца, спра́ўджвацца, здзяйсня́цца;

наде́жды мои́ сбыва́ются спадзява́нні мае́ збыва́юцца (здзяйсня́юцца).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

соверша́ться

1. (происходить) адбыва́цца; (случаться) здара́цца;

2. (делаться) рабі́цца; учыня́цца; (осуществляться) здзяйсня́цца, ажыццяўля́цца; (сбываться) збыва́цца;

3. страд. рабі́цца; чыні́цца, учыня́цца; твары́цца, вытвара́цца, право́дзіцца; здзяйсня́цца, ажыццяўля́цца; выко́нвацца; вяршы́цца; заключа́цца; афармля́цца; спраўля́цца; адпраўля́цца; см. соверша́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

исполня́тьсяI несов.

1. (осуществляться) здзяйсня́цца, збыва́цца, спра́ўджвацца;

жела́ние моё исполня́ется жада́нне маё здзяйсня́ецца (збыва́ецца);

2. (о времени) спаўня́цца;

че́рез ме́сяц ма́льчику исполня́ется пять лет праз ме́сяц хло́пчыку спаўня́ецца пяць гадо́ў;

3. страд. выко́нвацца, здзяйсня́цца; см. исполня́тьI.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Пра́ўда, проўда ’ісціна, адпаведнасць рэчаіснасці’, ’правільнасць’, ’справядлівасць’, ’на самай справе, сапраўды’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Сл. ПЗБ, ТС), ’няўжо’ (паст., Сл. ПЗБ), ’так, але, дакладна’ (ТС), ст.-бел. ’права’: ни грабили товара силою без правды (Станкевіч, 1, 369). Рус., укр. пра́вда, ст.-рус. правьда, польск., в.-луж. prawda, н.-луж. pšawda, чэш., славац. pravda ’праўда’, серб.-харв. пра̑вда ’праўда; судовая справа’, славен. právda ’закон; палажэнне; судовая справа’, балг. пра́вда ’праўда’, ’пагалоўе скаціны’, макед. пра́вда ’праўда, справядлівасць’, ст.-слав. прдвьда ’тс’. Прасл. *pravьda (Слаўскі, SP, 1, 63) разглядаецца як іменны дэрыват ад *pravъ (гл. правы) (Фасмер, 3, 352; Махэк₂, 481; Шустар-Шэўц, 2, 1152; Мартынаў, Этимология–1968, 248; Скок, 3, 26; Сной₂, 559), аналагічны да крыўда (гл.), насуперак Трубачову (Этногенез₂, 222–223), які на падставе словаўтваральнай сувязі суфікса ‑ьda з дзеяслоўнымі ўтварэннямі на ‑itі‑ выводзіць гэтыя назоўнікі ад *kriviti і *praviti (гл. правіць) з семантыкай ’правеж, катаванне’. Сюды ж дэрываты: праўдзі́вы ’справядлівы, шчыры’ (Нас., ТС), про́ўдзіць ’гаварыць праўду’ (Шат.), пра́ўдзіцьзбывацца’ (Сл. ПЗБ). Але праўдзівы ў значэнні ’сапраўдны, нефальшывы’ — з польск. prawdziwy. Параўн. правдзівы грыб, гл. наступнае слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)