захава́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.
Той, хто захоўвае што-н., прытрымліваецца чаго-н.
З. спадчыны.
З. традыцый.
|| ж. захава́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
захава́льнік
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
захава́льнік |
захава́льнікі |
| Р. |
захава́льніка |
захава́льнікаў |
| Д. |
захава́льніку |
захава́льнікам |
| В. |
захава́льніка |
захава́льнікаў |
| Т. |
захава́льнікам |
захава́льнікамі |
| М. |
захава́льніку |
захава́льніках |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
захава́льнік м. храни́тель
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
захава́льнік, ‑а, м.
Той, хто захоўвае што‑н., прытрымліваецца чаго‑н., застаецца верным чаму‑н. Сапраўднае мастацтва жыве ў народзе, які з’яўляецца яго стваральнікам і захавальнікам. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захава́льніца, ‑ы, ж.
Жан. да захавальнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэпазіта́рый, ‑я, м.
У міжнародным праве — дзяржава або міжнародная арганізацыя — захавальнік аўтэнтычнага тэксту міжнароднага многабаковага дагавора, здадзенага ў яго архівы па згодзе ўдзельнікаў дагавора.
[Ад лац. depositum — рэч, здадзеная на захаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
храни́тель
1. захава́льнік, -ка м.;
2. (должностное лицо) хава́льнік, -ка м.;
храни́тель печа́ти хава́льнік пяча́ткі;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ска́рбнік ‘захавальнік або распарадчык скарбу, казны’ (Гарэц., Байк. і Некр.), ‘прызначаная асоба для збору і захавання фінансавых сродкаў’ (Ласт.), ‘кладаўшчык’ (Барад.). З польск. skarbnik < skarb ‘скарб’; гл. Кюнэ, Poln., 96.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Па́трыць ’шукаць, выглядаць’ (браг., Шатал.). Укр. патраты ’ачышчаць птушак ад пер’яў, свіней ад шэрсці’, рус. кастр. патрать ’даражыць, берагчы’, польск. patrzeć ’глядзець, звяртаць увагу, выглядаць, сачыць, клапаціцца’, чэш. patřiti ’належыць’, opatrovati ’ахоўваць, пільнаваць’, славац. patriť ’тс’, patrať ’сачыць, вышукваць’, серб.-харв. патраты ’тс’, ’быць карысным’, patriti ’выпадаць на долю’, opatriti ’забяспечыць чым-н.’, балг. патры’, ’варажыць, загаворваць ад уроку’. Прасл. patriti ’глядзець, ’клапаціцца, берагчы’, роднаснае са ст.-інд. pūti ’ахоўвае, сцеражэ’, patar ’захавальнік’ (Лекаў, SOc, 1933, 12, 138–140; Фасмер, 3, 217), з’яўляецца раннім скіфа-сармацкім запазычаннем, параўн. ст.-іран. pairai ’ахоўваць, сцерагчы, валодаць’ (Трубачоў, Этимология–1965, 47–50; Мартынаў, Язык., 47). Гэты іранізм пашырыўся ў асноўным у зах.-слав. мовах, уступіўшы ва ўзаемадзеянне з тагачасным абсалютным сінонімам прасл. blʼusti, пашыраным на ўсходзе і поўдні Славіў параўн. бел. блюдкі ’беражлівы’, ’які заўсёды можа і мае чым пачаставаць госця’. Можна згадзіцца з Булыкам (Лекс. запазыч., 127) у тым, што ст.-бел. патраты ’глядзець’ (1501 г.) было запазычана са ст.-польск. patrzyć ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)