засну́ць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. засну́ заснё́м
2-я ас. засне́ш засняце́
3-я ас. засне́ засну́ць
Прошлы час
м. засну́ў засну́лі
ж. засну́ла
н. засну́ла
Загадны лад
2-я ас. засні́ засні́це
Дзеепрыслоўе
прош. час засну́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

засну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; зак.

Прыйсці ў стан сну.

Не з. ні на мінутку.

Прырода заснула зімовым сном.

З. навекі або вечным сном (перан.: памерці).

|| незак. засына́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засну́ць сов., прям., перен. засну́ть, усну́ть;

по́зна з. — по́здно засну́ть (усну́ть);

прыро́да ~ну́ла зімо́вым сном — приро́да засну́ла (усну́ла) зи́мним сном;

◊ з. ве́чным сном — засну́ть после́дним (ве́чным) сном

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

засну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Прыйсці ў стан сну; пачаць спаць. Сцёпка сагрэўся пад коўдраю і заснуў моцным сном. Колас. // перан. Заціхнуць, замерці. Прыйшла зіма з марозам, Заснуў і лес і бор. Журба.

•••

Заснуць навекі (навек, назаўсёды, вечным сном) — памерці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засына́ць гл. заснуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задрама́ць, -рамлю́, -рэ́млеш, -рэ́мле; -рамі́; зак.

Заснуць лёгкім сном, прыдрамнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

храпа́к, -а́, м.

У выразе: даць (задаць) храпака (разм.) — захрапець, заснуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

змагчы́ся, змагу́ся, змо́жашся, змо́жацца; змажы́ся; зак.

Выбіцца з сілы, аслабець.

З. і заснуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

успа́цца, -плю́ся, -пі́шся, -пі́цца; -пі́мся, -піце́ся, -пя́цца; -па́ўся, -па́лася; -пі́ся; зак.

Моцна заснуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засну́ть сов. засну́ць, мног. пазасына́ць, пасну́ць;

◊

засну́ть ве́чным сном засну́ць ве́чным сном.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)