за́лп
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
за́лп |
за́лпы |
| Р. |
за́лпа |
за́лпаў |
| Д. |
за́лпу |
за́лпам |
| В. |
за́лп |
за́лпы |
| Т. |
за́лпам |
за́лпамі |
| М. |
за́лпе |
за́лпах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
залп, -у, мн. -ы, -аў, м.
Адначасовы выстрал з некалькіх гармат, вінтовак.
Гарматны з. па ворагу.
|| прым. за́лпавы, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
залп залп, род. за́лпа м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
залп, ‑а, м.
Адначасовы выстрал з некалькіх гармат, мінамётаў, вінтовак і пад. Залпы і паасобныя стрэлы ўсё мацнелі, гусцелі і ўрэшце зліліся ў суцэльны гул. Мележ. [Гарматныя стрэлы] то змаўкалі зусім, то грымелі рэдка, па адным, то разам цэлымі залпамі. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Залп ’адначасовы выстрал’. Як і ўкр., балг. у XX ст. з рус. залп, дзе з канца XVII ст. у форме залб, а з 1720‑х гадоў у форме залп з ням. (Біржакова, Очерки, 120–121). Ням. Salve ’салют’ з XVI ст. < франц. < лац. salvē ’віншую! будзь здаровы!’ Дудэн, Herkunftswörterbuch, 585; Фасмер, 2, 76–77; Шанскі, 2, З, 44; БЕР, 1, 595; Блох-Вартбург, 563.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абша́рына, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і абшар. Кароткі зычны залп ускалыхнуў абшарыну. Нікановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ра́птуг ’залп’ (Ласт.). Відавочна, штучнае аўтарскае ўтварэнне на базе кораня рапт‑ (гл. рант, раптам), аформленага агрэсіўным суфіксам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зрыхтава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак.
Абл. Падрыхтавацца. Зрыхтаваліся [члены Рэўваенсавета] даць залп у дзверы, а потым канчаць з сабою. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
знішча́льны
1. сокруши́тельный, уничтожа́ющий;
з. залп — сокруши́тельный (уничтожа́ющий) залп;
2. (предназначенный для уничтожения) истреби́тельный;
~ная авія́цыя — истреби́тельная авиа́ция;
з. батальён — истреби́тельный батальо́н;
3. перен. уничтожа́ющий, уби́йственный; разя́щий;
з. по́зірк — уничтожа́ющий (уби́йственный) взгляд
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)