закрану́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
закрану́ |
закранё́м |
| 2-я ас. |
закране́ш |
закраняце́ |
| 3-я ас. |
закране́ |
закрану́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
закрану́ў |
закрану́лі |
| ж. |
закрану́ла |
| н. |
закрану́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
закрані́ |
закрані́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
закрану́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
закрану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.
1. каго-што. Даткнуцца да каго-, чаго-н. пры руху.
Куля закранула косць.
З. самалюбства (перан.).
2. перан., што. Пры размове, гутарцы спыніцца на чым-н., звярнуць увагу на што-н.
З. балючае пытанне.
|| незак. закрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закрану́ць сов.
1. прям., перен. затро́нуть, заде́ть;
аго́нь ~ну́ў ча́стку ле́су — ого́нь затро́нул часть ле́са;
з. чыю́-не́будзь сла́бую стру́нку — затро́нуть чью́-л. сла́бую стру́нку;
2. (што) перен. (обратить внимание в изложении) затро́нуть, косну́ться (чего);
з. пыта́нне — затро́нуть вопро́с, косну́ться вопро́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закрану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; заг. закрані; зак., каго-што.
1. Дакрануцца, даткнуцца да каго‑, чаго‑н. Стрыж ляцеў, На хаце латы Закрануў крылом сваім. Дзеружынскі. Мышка і палезла туды, ды, як па бяду, закранула шклянку, што стаяла на самым краі палічкі. Шуцько. // перан. Зачапіць, пакінуць свой след. Вайна гэтага мястэчка амаль не закранула. Васілевіч. Змены, што прынесла савецкая ўлада ў вёску, закранулі і Пустку. Хадкевіч. // перан. Аказаць уздзеянне на каго‑, што‑н.; усхваляваць, узрушыць. Яшчэ да болю закранае душу гарачы позірк чулы. Тарас. Відаць, успамін закрануў балючыя раны мінулага. Сіняўскі.
2. перан. Спыніцца на чым‑н., звярнуць увагу на што‑н. пры размове, гутарцы і пад. Праз пару дзён.. бабка неяк сама закранула гэта пытанне. Скрыпка.
3. Запыніць, выклікаць на размову. «Прайду моўчкі, — вырашыў Васіль, — дый толькі таго, не буду чапаць.. [цётку Касмініху], то, можа, і яна мяне не закране». Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
затро́нуть сов. закрану́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
чапі́ць, чаплю́, чэ́піш, чэ́піць; зак., каго-што і чаго (разм.).
Закрануць, зачапіць.
Куля чапіла косць нагі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
закрана́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да закрануць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закрану́ты, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад закрануць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чапану́ць
‘закрануць каго-небудзь, што-небудзь’
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
чапану́ |
чапанё́м |
| 2-я ас. |
чапане́ш |
чапаняце́ |
| 3-я ас. |
чапане́ |
чапану́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
чапану́ў |
чапану́лі |
| ж. |
чапану́ла |
| н. |
чапану́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
чапані́ |
чапані́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
чапану́ўшы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
зачапі́ць, -чаплю́, -чэ́піш, -чэ́піць; -чэ́плены; зак., каго-што.
1. Захапіць, паддзець, каб прыцягнуць да сябе або злучыць з чым-н.
З. вядро на крук.
З. бервяно бусаком.
2. Выпадкова закрануць пры руху.
З. воссю за вугал.
3. перан. Усхваляваць, абудзіць якое-н. пачуццё; зняважыць чые-н. пачуцці.
З. за жывое.
З. самалюбства.
4. Пачаць гаворку з кім-н., сказаць каму-н. што-н.; закрануць у размове што-н.
Я не рада, што яе зачапіла.
З. дзяўчыну ў гаворцы.
|| незак. зачэ́пліваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)