загаро́да

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. загаро́да загаро́ды
Р. загаро́ды загаро́д
Д. загаро́дзе загаро́дам
В. загаро́ду загаро́ды
Т. загаро́дай
загаро́даю		 загаро́дамі
М. загаро́дзе загаро́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

загараджа́льнік, -а, мн. -і, -аў, м. (спец.).

Судна, якое ставіць мінныя і іншыя загароды.

Мінны з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

загаро́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ро́д, ж.

1. Штучная перашкода для руху каго-, чаго-н.

Мінныя загароды.

Драцяная з.

2. Агароджа, загарадзь.

Заехаць за загароду.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

загараджа́льнік, ‑а, м.

Ваеннае судна, якое ставіць мінныя і іншыя загароды. Мінны загараджальнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпо́р, ‑у, м.

Спец. Напор вады ў рацэ, канале з прычыны звужэння рэчышча, загароды плацінай і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

проціпяхо́тны, ‑ая, ‑ае.

Прызначаны для барацьбы з варожай пяхотай і для засцярогі ад яе дзеянняў. Проціпяхотныя міны. Проціпяхотныя загароды.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загражде́ние ср., спец. загаро́да, -ды ж.;

про́волочное загражде́ние драцяна́я загаро́да;

ми́нные загражде́ния мі́нныя загаро́ды;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разгарадзі́цца, ‑раджуся, ‑родзішся, ‑родзіцца; зак.

1. Аддзяліцца адзін ад другога якой‑н. перагародкай. Разгарадзіцца з суседам парканам.

2. Разм. Разбурыцца, знішчыцца, ліквідаваць (пра загароды, перагародкі). Вось разгарадзіцца граніца, Бо панскі лад, вер, не даўгі. Колас.

3. Разм. Абнесці загародай вялікую плошчу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бара́ж, ‑у, м.

Спец.

1. Загарода ў паветры ў выглядзе паднятых і прывязаных стальнымі тросамі аэрастатаў, якая перашкаджае палёту самалётаў праціўніка.

2. Сукупнасць сродкаў загароды супраць надводных і падводных караблёў.

3. Збудаванне ў выглядзе падпорнай сценкі на горных участках чыгункі для аховы яе ад размыву.

[Фр. barrage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Наворысты ’пахілены (пра дрэва)’ (лельч., Нар. лекс.), ’пахілы, нахілены (пра дрэва)’ (ТС). Відаць, належыць да вялікай групы слоў з коранем ‑ver‑j‑vor‑, якія абазначаюць розныя жэрдкі, рычагі, загароды і пад., параўн. палес. вор ’плот у дзве ці тры жэрдкі’, укр. ворина ’калок у частаколе’, забора ’калок, якім закрываюць вароты’, славен. navor ’рычаг’ і інш., усе да *verati ’ўсоўваць’. Гл. вор 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)