жыццё́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. жыццё́
Р. жыцця́
Д. жыццю́
В. жыццё́
Т. жыццё́м
М. жыцці́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жыццё-быццё

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне

адз.
Н. жыццё-быццё
Р. жыцця́-быцця́
Д. жыццю́-быццю́
В. жыццё-быццё
Т. жыццём-быццём
М. жыцці́-быцці́

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

траві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (разм.).

Адно каліва травы.

Кожная т. жыве сваім жыццём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

задарма́, прысл. (разм.).

1. Бясплатна, дарма.

Аддаць з.

Купіць з. (вельмі танна).

2. Без падставы, патрэбы, дарэмна.

З. ўпікнуць чалавека.

З. рызыкаваць жыццём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паплаці́цца сов. поплати́ться;

◊ п. галаво́й (жыццём) — поплати́ться голово́й (жи́знью)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ліхі́, -а́я, -о́е.

1. Які можа ці здольны прычыніць бяду, нядобры, злы, дрэнны.

Л. чалавек.

2. Звязаны з цяжкім жыццём, перажываннямі.

Ліхая гадзіна.

|| наз. лі́хасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уго́днік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Угодлівы чалавек (разм.).

2. У рэлігійным уяўленні: святы, які ўгадзіў Богу сваім бязгрэшным жыццём.

|| ж. уго́дніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

напаўкачэ́ўнік, ‑а, м.

Той, хто жыве напаўкачавым жыццём.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Налажы́ць, у выразе: налажы́ць галаво́ю ’панесці смерць, памерці’, параўн.: Баба варажыла, пакуль галавою налажыла (Янк. БП); И коникоў потрацишь, и сам голоўкой наложышь (Шн.), укр. наложи́ти голово́ю, душе́ю ’ахвяраваць жыццём, загубіць жыццё, душу; скласці галаву’, польск. nałożyć głową, zdrowiem, życiem ’заплаціць галавой, здароўем, жыццём’. Развіццё значэння дзеяслова налажы́ць ’накласці’, гл. лажы́ць, праз стадыю ’накласці плату, ахвяру на што-небудзь’, параўн. рус. налог ’падатак’, да ’заплаціць (галавою)’, параўн. тураўск. накла́сці (наложы́ць) голово́ю ’загінуць’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агульнажыццёвы, ‑ая, ‑ае.

Звязаны са звычайным, штодзённым жыццём. Агульнажыццёвыя інтарэсы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)