дрянь дрэнь, род. дрэ́ні ж., мн. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дрэнь ж.
1. дрянь;
по́ўныя кішэ́ні ўся́кай дрэ́ні — по́лные карма́ны вся́кой дря́ни;
усю́ ноч не́йкая д. сні́лася — всю ночь кака́я-то дрянь сни́лась;
2. пренебр. (дрянной человек) дрянь, мразь, шваль, по́гань;
3. в знач. сказ. дрянь; швах;
надво́р’е — д. — пого́да — дрянь;
спра́ва — д. — де́ло -швах
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
по́гань ж.
1. разг., презр. дрянь, ме́рзость, по́гань;
2. фольк., прост. не́чисть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
барахло́, -ла́ ср., разг.
1. собир. барахло́;
2. перен., бран. (о человеке) дрянь ж., барахло́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
брыда́ м. и ж., презр. (отвратительное существо) дрянь ж., мразь ж.; (о мужчине — ещё) па́костник, безобра́зник; (о женщине — ещё) па́костница, безобра́зница
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дрэнь ’дрэнь, дрэнны’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). У дыял. і дрень (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Здаецца, можна лічыць, што яно роднаснае рус. дрянь ’тс’ (па адной версіі *дрань ад драть; па іншай з *дрябнь да дряблый; гл. Фасмер, 1, 546; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 198). Вакалізм у бел. слове не зыходны, а трансфармаваўся па тыпу барса́ць: бэ́рсаць, ва(д)зга́ць: вэ́дзгаць, даўжа́р: дэ́ўжар. Хутчэй, аднак, зыходным з’яўляецца тып рус. дрянно́й, бел. *дранны́, адкуль пасля перанясення націску на першы склад «аднавіўся» вакалізм «э»: *дранны́ → дрэ́нны; адсюль ужо дрэнь. Параўн. польск. drań (Слаўскі, 1, 161). Бел. словы могуць паходзіць і прама ад *dranь, *dranьnъ (*dьranъ, *dьranьnъ) без палаталізацыі (*r > rʼ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дабро́ ср.
1. добро́, бла́го;
імкну́цца да ~ра́ — стреми́ться к добру́ (бла́гу);
я табе́ ~ра́ зы́чу — я тебе́ добра́ жела́ю;
дзе́ля ~ра́ радзі́мы — на бла́го ро́дины;
2. (добрые дела, поступки) добро́;
рабі́ць д. людзя́м — де́лать добро́ лю́дям;
3. разг. (имущество, пожитки) добро́;
ку́фры по́ўныя ~ра́ — сундуки́ полны́ добра́;
з усі́м сваі́м ~ро́м — со всем свои́м добро́м;
4. разг., ирон. (дрянь, что-л. негодное) добро́;
тако́га ~ра́ нам і дарма́ не трэ́ба — тако́го добра́ нам и да́ром не ну́жно;
◊ з гэ́тага ~ра́ не бу́дзе — ничего́ хоро́шего из э́того не полу́чится;
не на д. — не к добру́;
не з ~ра́ — не с добра́;
не даве́сці да ~ра́ — не привести́ к добру́;
паміна́ць ~ро́м — помина́ть добро́м;
плаці́ць ~ро́м за д. — плати́ть добро́м за добро́;
няма́ лі́ха без ~ра́ — посл. нет ху́да без добра́;
за маё д. ды мне ў рабро́ — погов. за моё добро́ да мне в ребро́;
хто ~ру́ не рад — посл. кто добру́ не рад;
ад ~ра́ ~ра́ не шука́юць — посл. от добра́ добра́ не и́щут
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)