дзялі́цца, дзялю́ся, дзе́лішся, дзе́ліцца; незак.
1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Валодаць здольнасцю дзялення на другі лік без астачы.
Дзесяць дзеліцца на пяць.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Падзяляцца на часці.
Вучні дзеляцца на групы.
3. з кім. Раздзяляць маёмасць з кім-н.
Дзяліліся сыны з бацькамі.
4. чым і з кім. Аддаваць каму-н. частку чаго-н. свайго.
Д. апошнім кавалкам хлеба.
5. перан., кім з чым. Узаемна абменьвацца чым-н.
Д. думкамі.
Д. вопытам.
|| зак. падзялі́цца, -дзялю́ся, -дзе́лішся, -дзе́ліцца і раздзялі́цца, -дзялю́ся, -дзе́лішся, -дзе́ліцца (да 1—3 знач.).
|| наз. дзяле́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзялі́цца
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
дзялю́ся |
дзе́лімся |
| 2-я ас. |
дзе́лішся |
дзе́ліцеся |
| 3-я ас. |
дзе́ліцца |
дзе́ляцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дзялі́ўся |
дзялі́ліся |
| ж. |
дзялі́лася |
| н. |
дзялі́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дзялі́ся |
дзялі́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
дзе́лячыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзялі́цца несов.
1. в разн. знач. дели́ться; (з кім, чым; чым — ещё) посвяща́ть (кого, что; во что);
дз. апо́шнім кава́лкам хле́ба — дели́ться после́дним куско́м хле́ба;
сям’я́ пачала́ дз. — семья́ начала́ дели́ться;
цо́тныя лі́кі дзе́ляцца на два — чётные чи́сла де́лятся на два;
дз. з тава́рышам сваі́мі пла́намі — дели́ться с това́рищем свои́ми пла́нами; посвяща́ть това́рища в свои пла́ны;
2. страд. дели́ться; члени́ться; см. дзялі́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзялі́цца, дзялюся, дзелішся, дзеліцца; незак.
1. Распадацца на часткі, на групы; раздзяляцца. Горад дзеліцца на пяць раёнаў. □ Усе хлапчукі пароўну дзяліліся і, разышоўшыся ў розныя бакі, пачыналі збіраць на полі каменне і шпурляць .. у свайго «праціўніка». Лобан. Пры выбарах у сельсавет сяляне дзяліліся на два лагеры. Бядуля. // Рабіць падзел гаспадаркі, маёмасці з кім‑н. — Мы як дзяліліся, дык хоць каб хто слова з нас адзін на аднаго дрэннае сказаў. Мы па-брацку разышліся. Чорны. Дзяліліся сыны з бацькамі, браты з братамі; так стала больш за дзве сотні двароў. Каваль.
2. чым з кім. Аддаваць каму‑н. частку чаго‑н. свайго; узаемна аддаваць адзін другому частку чаго‑н. свайго. Многія з гэтых людзей садзіліся побач і дзяліліся з .. [Норам і маці] апошнім кавалкам хлеба. Шамякін. Я не мог не наведаць і верных сяброў, Хто дзяліўся са мной І абоймай патронаў у часе баёў, І апошняй скарынкай, а ў часе піроў Звонкай песняй сваёй. Танк. // перан. Перадаваць, паведамляць каму‑н. што‑н.; узаемна абменьвацца чым‑н. Дзяліцца вопытам. Дзяліцца ведамі. □ Аб усім мог расказаць муж, але ён, як скупы ці няўважлівы чалавек, не хацеў дзяліцца з жонкай заводскімі навінамі. Шахавец. // Давяраць, раскрываць (думкі, пачуцці). Прыяцелі шапталіся, дзяліліся нейкімі сваімі сакрэтамі. Лынькоў.
3. Мець здольнасць да дзялення на які‑н. лік без астачы. Дзесяць дзеліцца на пяць.
4. Зал. да дзяліць (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падзялі́цца гл. дзяліцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дели́ться
1. дзялі́цца;
2. страд. дзялі́цца; падзяля́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
члени́ться возвр., страд. дзялі́цца, чляні́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзялі́масць, -і, ж.
У матэматыцы: уласцівасць цэлага ліку дзяліцца на другі цэлы лік без астачы.
Прыкметы дзялімасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
падраздзяля́цца, 1 і 2 ас. адз. не ўжыв., -я́ецца; незак.
Дзяліцца, распадацца на драбнейшыя часткі, разрады.
Рота падраздзяляецца на ўзводы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзялі́масць, ‑і, ж.
1. Здольнасць дзяліцца, распадацца на часткі. Дзялімасць клеткі.
2. Уласцівасць цэлага ліку дзяліцца на другі лік без астачы. Адзнакі дзялімасці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)