дзяжу́рны
прыметнік, адносны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
дзяжу́рны |
дзяжу́рная |
дзяжу́рнае |
дзяжу́рныя |
| Р. |
дзяжу́рнага |
дзяжу́рнай
дзяжу́рнае |
дзяжу́рнага |
дзяжу́рных |
| Д. |
дзяжу́рнаму |
дзяжу́рнай |
дзяжу́рнаму |
дзяжу́рным |
| В. |
дзяжу́рны (неадуш.)
дзяжу́рнага (адуш.) |
дзяжу́рную |
дзяжу́рнае |
дзяжу́рныя (неадуш.)
дзяжу́рных (адуш.) |
| Т. |
дзяжу́рным |
дзяжу́рнай
дзяжу́рнаю |
дзяжу́рным |
дзяжу́рнымі |
| М. |
дзяжу́рным |
дзяжу́рнай |
дзяжу́рным |
дзяжу́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзяжу́рны
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, субстантываваны, ад’ектыўнае скланенне
|
адз. |
мн. |
| м. |
- |
| Н. |
дзяжу́рны |
дзяжу́рныя |
| Р. |
дзяжу́рнага |
дзяжу́рных |
| Д. |
дзяжу́рнаму |
дзяжу́рным |
| В. |
дзяжу́рнага |
дзяжу́рных |
| Т. |
дзяжу́рным |
дзяжу́рнымі |
| М. |
дзяжу́рным |
дзяжу́рных |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
дзяжу́рны, -ая, -ае.
1. Які выконвае пэўныя абавязкі ў парадку чаргі.
Д. ўрач.
2. Які працуе ў час адпачынку іншых падобных устаноў.
Дзяжурная аптэка.
Д. магазін.
3. у знач. наз. дзяжу́рны, -ага, м., дзяжу́рная, -ай, ж., мн. -ыя, -ых. Асоба, якая дзяжурыць.
Д. па кухні.
4. Загадзя падрыхтаваны, пастаянна ўжывальны.
Дзяжурная страва ў рэстаране.
Дзяжурныя цытаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дзяжу́рны
1. прил. дежу́рный;
2. в знач. сущ. дежу́рный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзяжу́рны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выконвае тыя ці іншыя службовыя або грамадскія абавязкі ў парадку чаргі. Дзяжурны міліцыянер. □ Доўга сядзець у палаце, непакоіць хворага дзяжурны доктар не дазваляў. Пальчэўскі. // у знач. наз. дзяжу́рны, ‑ага, м.; дзяжу́рная, ‑ай, ж. Асоба, якая ў парадку чаргі выконвае свае службовыя або грамадскія абавязкі. Дзяжурны па вакзалу. Дзяжурны па кухні. □ У казарме чутны асцярожныя крокі дзяжурнага, які штораз паглядае на гадзіннік. Каваль. Аператыўны дзяжурны зараз жа пазваніў у эскадрыллі, перадаў загад камандзіра палка. Алешка. // Які працуе ў гадзіны перапынку або ў дні адпачынку іншых падобных устаноў. Дзяжурная аптэка. Дзяжурны магазін.
2. Прызначаны для дзяжурства. У дзяжурным пакоі рэзка і трывожна зазваніў тэлефон, і Стась кінуўся да яго. Мікуліч. // у знач. наз. дзяжу́рная, ‑ай, ж. Пакой, памяшканне для дзяжурства. Зайсці ў дзяжурную.
3. Загадзя падрыхтаваны для неадкладнага выкарыстання. Дзяжурная страва ў рэстаране. // перан. Загадзя прыдуманы, завучаны. Дзяжурная фраза. Дзяжурны жарт. □ Паходня паспрабаваў быў чытаць тэзісы, але і самому яму стала сумна, нібы гэта былі чужыя, дзяжурныя словы, паўтораныя сотні разоў. Хадкевіч.
[Ад фр. de jour— які адносіцца да гэтага дня.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дежу́рный
1. прил. дзяжу́рны;
2. сущ. дзяжу́рны, -нага м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спо́тайку, прысл.
Употай, цішком, непрыкметна.
Дзяжурны с. назіраў за тым, што адбывалася ў класе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вахцёр, -а, мн. -ы, -аў, м.
Дзяжурны стораж на прадпрыемстве, ва ўстанове.
|| ж. вахцёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).
|| прым. вахцёрскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
міліцыяне́р, ‑а, м.
Радавы або сержант міліцыі (у 1 знач.). Насустрач, спакойна зірнуўшы на хлопцаў, прайшоў дзяжурны міліцыянер. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бра́мнік, ‑а, м.
Уст. Вартаўнік, дзяжурны пры браме, пры ўваходзе куды‑н. Брамнік з грукатам адчыніў перад возам браму. Караткевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)