дамкра́т
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
дамкра́т |
дамкра́ты |
| Р. |
дамкра́та |
дамкра́таў |
| Д. |
дамкра́ту |
дамкра́там |
| В. |
дамкра́т |
дамкра́ты |
| Т. |
дамкра́там |
дамкра́тамі |
| М. |
дамкра́це |
дамкра́тах |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дамкра́т, -а, М -ра́це, мн. -ы, -аў, м.
Прылада для пад’ёму цяжару на невялікую вышыню.
Рэечны д.
Гідраўлічны д.
|| прым. дамкра́тны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дамкра́т, ‑а, М ‑раце, м.
Прылада для падымання цяжараў на невялікую вышыню. Гідраўлічны дамкрат. Ручны дамкрат.
[Гал. dommekracht.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
домкра́т техн. дамкра́т, -та м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Банкрат ’дамкрат’ (Бір. Дзярж.). Дыялектная трансфармацыя слова дамкра́т (гл.), мабыць, пад уплывам банка́рт ’байструк’. Жартаўлівае ўтварэнне?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
шага́ючы шага́ющий;
ш. экскава́тар — шага́ющий экскава́тор;
ш. дамкра́т — шага́ющий домкра́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
шага́ючы, ‑ая, ‑ае.
Спец. Які перасоўваецца пры дапамозе пачарговай перастаноўкі апорных частак у напрамку руху (пра машыны, механізмы). Шагаючы экскаватар. Шагаючы пад’ёмны кран. Шагаючы дамкрат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ге́вер ’частка восені паміж слупамі, якія падтрымліваюць бэлькі, страху’ (Касп.). Відавочна, таго ж паходжання, што і ст.-бел. геваръ ’дамкрат’, г. зн. запазычанне з польск. hewer (а гэта з ням. Heber < heben ’паднімаць’). Гл. Булыка, Запазыч., 81; Брукнер, 171.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ві́нда ’прыстасаванне для пад’ёму грузаў: бярвенняў, вады; пад’ёмнік у млыне’ (КТС, БРС, Бір. Дзярж., Сцяшк. МГ, Шат.), ст.-бел. винда ’дамкрат, прыстасаванне для падымання будаўнічых матэрыялаў, лябёдка, калаўрот-пад’ёмнік’ (з XVII ст.). Запазычана праз ст.-польск. winda (з XVI ст.) з ням. Winde < winden//wenden ’варочаць’ (Булыка, Запазыч., 64; Корчыц, Дасл. (Гродна), 1967, 131; Брукнер, 622).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)