даку́ка
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
даку́ка |
| Р. |
даку́кі |
| Д. |
даку́цы |
| В. |
даку́ку |
| Т. |
даку́кай
даку́каю |
| М. |
даку́цы |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
даку́ка, -і, ДМ -ку́цы, ж. (разм.).
1. Турбота, клопат.
Спіць дзіця, не ведае дакукі.
2. Нуда, маркота.
З дакукі піша пісьмы.
3. Надакучлівая просьба, справа.
Яго заявы — адна д.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
даку́ка ж.
1. забо́та, печа́ль, го́ре ср.;
спіць дзіця́, не ве́дае ~кі — спит дитя́, забо́т (печа́ли, го́ря) не зна́ет;
2. (неудовольствие) доса́да;
3. (назойливая просьба) доку́ка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
даку́ка, ‑і, ДМ ‑куцы, ж.
Разм.
1. Турбота, клопат. Спіць дзіця, не ведае дакукі. □ — То перш трэба навучыцца, паважаная дзяўчына. Бо мне трэба такія, каб ужо працавалі. А то што ж — замест помачы я буду мець дакуку: абучаць вас. Скрыган.
2. Нуда, маркота. Працаваць адной — дакука, Кліча бабка ўнучку, унука — І палоць, і паліваць, Прарываць і аграбаць. Шушкевіч. Не пісьмы з нейкае дакукі Начамі піша чалавек. Ідзе па лесвіцы навукі, Не адстае: імклівы век. Бялевіч.
3. Зайздрасць, злосць, выкліканыя чым‑н. Другім добрым пластуном аказаўся камандзір падрыўной групы Гнядкоў і трэцім, на здзіўленне і дакуку маладзейшым, — стары Маеўскі. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
назо́ла
‘дакука’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне
|
адз. |
| Н. |
назо́ла |
| Р. |
назо́лы |
| Д. |
назо́ле |
| В. |
назо́лу |
| Т. |
назо́лай
назо́лаю |
| М. |
назо́ле |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
назо́ла, -ы (разм.).
1. ж. Дакука, назалянне.
2. ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -зо́л. Той (тая), хто дакучае.
Не чалавек, а н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
доку́ка уст., прост. даку́ка, -кі ж., назо́ла, -лы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бе́здар, ‑ы, ж.
Разм. Бяздарны, няздатны чалавек. Глухмень, правінцыі дакука — Паняцце бездараў пустых. І там, там творыцца навука, Калі к навуцы здатны ты. Бачыла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Перасад: на перавод садіты ’наперакор, напоперак рабіць’ (Булг.). Няясна; відаць, да садзіць, параўн. рус. досада ’дакука, назалянне’. У аснове, відаць, ’перавышэнне пэўнай меры’, параўн. польск. przesada ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
обу́за ж. абу́за, -зы ж., кло́пат, -ту м., цяжа́р, -ру м., даку́ка, -кі ж.; (помеха) за́мінка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)