дава́й
часціца
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
дава́ць, даю́, дае́ш, дае́; даём, даяце́, даю́ць; незак.
1. гл. даць.
2. у знач. часц. дава́й(це). У спалучэнні з інф. незак. ці 1 ас. мн. буд. азначае прапанову, запрашэнне зрабіць што-н. разам, сумесна (разм.).
Давай бегаць.
Давайце паснедаем.
3. у знач. часц. дава́й. У спалучэнні з інф. незак. служыць для выражэння энергічнага пачатку дзеяння.
Раззлаваўся дзед, адперазаў папружку і давай гнаць падшыванцаў з саду.
Прыбег і д. крычаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
дава́й част. разг. (при инф.) дава́й, ну;
прыбе́г і д. крыча́ць — прибежа́л и дава́й (ну) крича́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дава́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
даю́ |
даё́м |
| 2-я ас. |
дае́ш |
даяце́ |
| 3-я ас. |
дае́ |
даю́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
дава́ў |
дава́лі |
| ж. |
дава́ла |
| н. |
дава́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
дава́й |
дава́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
даючы́ |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
запрада́ць¹, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́й; -да́дзены; зак., што (спец.).
Папярэдне дамовіцца аб продажы чаго-н.
|| незак. запрадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; -дава́й.
|| наз. запро́даж, -у, м.
|| прым. запро́дажны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
распрада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзі́м, -дасце́, -даду́ць; -да́дзены; зак., каго-што.
Прадаць па частках, паступова ўсё дарэшты.
Р. маёмасць.
|| незак. распрадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць; -дава́й.
|| наз. распрада́жа, -ы, ж. і распро́даж, -у, м.
|| прым. распрада́жны, -ая, -ае (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пакуры́ць сов.
1. в разн. знач. покури́ть;
п. лю́льку — покури́ть тру́бку;
дава́й паку́рым — дава́й поку́рим;
п. ла́данам — покури́ть ла́даном;
2. (всё, многое) искури́ть, вы́курить;
п. усе́ папяро́сы — искури́ть (вы́курить) все папиро́сы
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павыду́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Выдушыць усіх, многіх або ўсё, многае. Павыдушваць шыбы. □ [Шульга:] — Ты давай, вунь, давай, круці абаранак, ды лепш глядзі, куды едзеш. А то ўжо ўсіх курэй у Азёрах павыдушваў... Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пастая́ць, -таю́, -таі́ш, -таі́ць; -таі́м, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.
1. гл. стаяць.
2. Стаяць (у 1, 2, 4, 6, 8 і 9 знач.) некаторы час.
3. заг. пасто́й(це). Ужыв. ў знач.: пачакай(це), не спяшайся (спяшайцеся), а таксама як выражэнне здзіўлення, нязгоды, прыпамінання чаго-н. (разм.).
Пастой, давай пагаворым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
раз’ю́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; зак., каго.
Давесці да шаленства, ярасці. — Давай! Давай! — нецярпліва гулі людзі, каб нас больш раз’юшыць. Карпюк. Суд наклаў на яе сто рублёў штрафу. Гэта так раз’юшыла Марфу, што яна не памятала, як выскачыла на вуліцу. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)