гіпно́з

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз.
Н. гіпно́з
Р. гіпно́зу
Д. гіпно́зу
В. гіпно́з
Т. гіпно́зам
М. гіпно́зе

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гіпно́з, -у, м.

Асаблівы стан частковага, няпоўнага сну, які выклікаецца ўнушэннем, а таксама сам спосаб такога ўнушэння.

Быць у стане гіпнозу.

Лячыць гіпнозам.

|| прым. гіпнаты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гіпно́з, -зу м. гипно́з

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гіпно́з, ‑у, м.

1. Асаблівы стан частковага, няпоўнага сну ў чалавека і вышэйшых пазваночных жывёл, які ўзнікае пад уплывам знешніх раздражняльнікаў або ўнушэння. Быць у стане гіпнозу.

2. Усыпленне шляхам унушэння; гіпнатызаванне. Гіпноз хворага. // перан. Сіла ўплыву, уздзеяння, уласцівая каму‑, чаму‑н. Казкі паводзілі такі страх, што і ў слухачоў і ў апавядальніка варушыліся на галаве валасы. Гэта было падобна на гіпноз. Гіпнатызавалі адзін аднаго словамі, рухамі, страхам, напружанасцю пачуццяў. Чарнышэвіч.

[Ад грэч. hýpnos — сон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Гіпно́з ’гіпноз’. Рус. гипно́з, укр. гіпно́з. У бел. і укр. мовах, відаць, з рус. У рус. мове, паводле Фасмера (1, 407), з франц. hypnose (< лац. hypnosis < грэч.). Шанскі (1, Г, 78) мяркуе, што рус. слова ўзята з англ. hypnosis (< грэч.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

унушэ́нне, -я, н.

1. гл. унушаць.

2. Уздзеянне на псіхіку хворага; гіпноз.

Лячэнне ўнушэннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гипно́з гіпно́з, -зу м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

гіпнатызава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. гіпнатызаваць; тое, што і гіпноз (у 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпнаты́зм, ‑у, м.

1. Сукупнасць з’яў (павышаная ўнушальнасць, самнамбулізм і інш.), якія ўзнікаюць пры гіпнозе.

2. Уст. Тое, што і гіпноз (у 1 знач.). Лячэнне гіпнатызмам.

3. перан. Здольнасць уздзейнічаць на каго‑н. Гіпнатызм музыкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпнатызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак., каго-што.

Выклікаць гіпноз (у 1 знач.) шляхам унушэння. Гіпнатызаваць хворага. // перан. Выклікаючы пэўныя думкі, адносіны да сябе, расслабляць чыю‑н. волю, непрыметна браць пад свой уплыў. [Славік] гіпнатызаваў сваёй здзіўляючай незалежнасцю. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)