гуча́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
гучы́ць |
гуча́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гуча́ў |
гуча́лі |
| ж. |
гуча́ла |
| н. |
гуча́ла |
Іншыя варыянты:
гучэ́ць.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
гуча́ць несов., прям., перен. звуча́ть;
стру́ны г. глу́ха — стру́ны звуча́т глу́хо;
гучы́ць вясёлая мело́дыя — звучи́т весёлая мело́дия;
Чалаве́к! Гэ́та гучы́ць го́рда! — Челове́к! Э́то звучи́т го́рдо!;
у гэ́тым пыта́нні гучы́ць сумне́нне — в э́том вопро́се звучи́т сомне́ние;
◊ не гучы́ць — не звучи́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гуча́ць і гучэ́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -чы́ць; незак.
1. Утвараць гукі, раздавацца (пра гукі).
Струны гучаць глуха.
Гучыць вясёлая мелодыя.
2. перан. Успрымацца як нешта важнае, урачыстае, прыгожае і пад.
Кібернетыка — гэта гучыць!
Чалавек!
Гэта гучыць горда.
3. Вынікаць, праяўляцца.
У гэтым пытанні гучыць сумненне.
У голасе гучыць радасць.
|| наз. гуча́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Гуча́ць ’гучаць’. Параўн. рус. гучать, укр. гучати, чэш. hučeti, серб.-харв. гучати і г. д. Прасл. *gučati роднаснае *gukati (гл. гука́ць). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 166–168.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гуча́ць і гучэ́ць, ‑чыць; незак.
1. Утвараць гукі. Стрэлы гучалі адзін за адным. Дамашэвіч. // чым. Поўніцца гулам, быць напоўненым якімі‑н. гукамі. Лес гучыць птушынымі песнямі.
2. Раздавацца, быць чутным. Гучала мелодыя вясёлай песні, мякка звінелі дзявочыя галасы. Дуброўскі. Усё ўжо скончылася, людзі разыходзіліся па хатах, а ў вуш[ах] Аксінні гучэлі і гучэлі іх галасы. Кулакоўскі.
3. перан. Мець тое ці іншае значэнне, рабіць уражанне. Словы Любы гучалі пераканаўча. Васілевіч. Словы дзядзькі Харытона гучалі як прароцтва. Бажко.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гучэ́ць
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
- |
- |
| 2-я ас. |
- |
- |
| 3-я ас. |
гучы́ць |
гуча́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
гучэ́ў |
гучэ́лі |
| ж. |
гучэ́ла |
| н. |
гучэ́ла |
Іншыя варыянты:
гуча́ць.
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гучэ́ць несов., см. гуча́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
загуча́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чы́ць; зак.
Пачаць гучаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)