віць, ую́, уе́ш, уе́; уём, уяце́, ую́ць; віў, віла́, віло́; ві; ві́ты; незак., што.
Вырабляць, скручваючы, сплятаючы або плетучы.
В. вяроўкі.
В. вянкі.
В. гняздо.
◊
З ветру вяроўкі віць (разм., неадабр.) — гаварыць што-н. беспадстаўнае, выдумляць.
|| зак. звіць, саўю́, саўе́ш, саўе́; саўём, саўяце́, саўю́ць; звіў, звіла́, звіло́; зві; звіты.
|| наз. віццё, -я́, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ві́ць
назоўнік, уласны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне
|
адз. |
| Н. |
Ві́ць |
| Р. |
Ві́ці |
| Д. |
Ві́ці |
| В. |
Ві́ць |
| Т. |
Ві́ццю |
| М. |
Ві́ці |
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
ві́ць
дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
ую́
вію́ |
віё́м
уё́м |
| 2-я ас. |
уе́ш
віе́ш |
віяце́
уяце́ |
| 3-я ас. |
уе́
віе́ |
ую́ць
вію́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
ві́ў |
вілі́ |
| ж. |
віла́ |
| н. |
віла́
віло́ |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
ві́ |
ві́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
уючы́ |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
віць несов. вить;
◊ в. вяро́ўкі — (з каго) вить верёвки (из кого);
з ве́тру вяро́ўкі в. — нести́ (поро́ть) ахине́ю (дичь, вздор, ерунду́, галиматью́, чепуху́, чушь);
сам на сабе́ вяро́ўку ўе — сам себе́ я́му ро́ет
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
віць, ую, уеш, уе; уём, уяце, уюць; пр. віў, віла, віло; заг. ві; незак., што.
1. Скручваючы, злучаць у адну стопку. Віць вяроўкі. Віць пугу.
2. Рабіць, сплятаючы з чаго‑н. Віць вянкі. □ [Малашкін:] — Няхай [вераб’і] уюць сабе гнёзды на здароўе, дзе ім падабаецца. Пестрак.
•••
Віць вяроўкі з каго — праяўляць уладу над кім‑н., падпарадкоўваць каго‑н. сваёй волі.
Віць гняздо — уладкоўваць сваё жыццё (пра чалавека).
З ветру вяроўкі віць — гаварыць што‑н. беспадстаўнае, пляткарыць, выдумляць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Віць 1 ’балота з вокнамі’ (Жучк., 14). Няясна. Магчыма, славянскага паходжання, ад віць 2 з наступным мяркуемым развіццём значэння: *віць ’што-небудзь плеценае’ (параўн. рус. вить ’тс’) → ’праход з плятня праз балота → балота’. У семантычных адносінах параўн. гаць ’праход праз топкае месца, дарога праз гаць’ і гаць ’багна’. Не выключана балтыйскае паходжанне. Тапароў і Трубачоў (Лінгв. аналіз, 180) параўноўваюць таксама гідронімы Вить, Веть і інш. гэтага ж кораня з жэмайц. Витути, Витагола.
Віць 2 (БРС, Нас., Бяльк., Шат., Гар.). Рус. вить, укр. ви́ти, польск. wić, в.-луж. wić, н.-луж. wiś, чэш. víti, vijt, славац. viť, серб.-харв. ви̏ти, ви̏је̑м, славен. víti, балг. ви́я. Роднасныя літ. výti ’віць’, лат. vît, ст.-інд. váyati ’пляце, тчэ’, лац. víeo, viēre ’плясці’, гоц. waddjus ’вал’ (Траўтман, 346; Вальца–Гофман, 2, 786 і наст.; Фасмер, 1, 322).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
гарка́віць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -віць; незак.
Мець гаркаваты прысмак.
Смятана г.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарві́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -віць; незак. (спец.).
Адкладваць яйцы, пладзіць чарву (пра пчол).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пашчаслі́віць, -віць; безас.; зак., каму і без дап.
Пра спрыяльны збег акалічнасцей для каго-н.
Яму пашчаслівіла быць вучнем славутага вучонага.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)