вярта́нне
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
вярта́нне |
| Р. |
вярта́ння |
| Д. |
вярта́нню |
| В. |
вярта́нне |
| Т. |
вярта́ннем |
| М. |
вярта́нні |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
вярта́нне ср.
1. возвраще́ние, возвра́т м.; восстановле́ние;
2. возвраще́ние;
1, 2 см. вярта́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вярта́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. вяртацца — вярнуцца 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рээмігра́цыя, ‑і, ж.
Вяртанне эмігрантаў на радзіму.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уваскрэ́сенне, ‑я, н.
1. Паводле рэлігійных вераванняў — вяртанне мёртвых да жыцця.
2. перан. Унутранае абнаўленне, адраджэнне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
возвра́т м. зваро́т, -ту м.; (возвращение) вярта́нне, -ння ср.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
возвраще́ние ср. вярта́нне, -ння ср.; (возврат) зваро́т, -ту м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
зваро́т, -у, М -ро́це, мн. -ы, -аў, м.
1. Вяртанне адкуль-н. назад, на ранейшае месца.
З. на радзіму.
Па звароце ў Мінск.
2. Заклік, выступленне, звернутае да каго-н.
З. дэпутатаў да народа.
3. У граматыцы: група слоў, якія ўтвараюць пэўнае адзінства, слоўны выраз.
Дзеепрыслоўны з.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рэлякса́цыя ’паступовае вяртанне ў стан раўнавагі фізічнай або фізіка-хімічнай сістэмы, якая была ў неўраўнаважаным стане пад уздзеяннем знешніх сіл’ (Булыка, СІС). Ст.-бел. реляксация ’палёгка; звальненне ад чаго-небудзь’ < ст.-польск. relaksacyja ’тс’ < лац. rělaxātio ’аслабленне; адпачынак’ < rělaxao ’аслабляю; адпачываю’ (Булыка, Лекс. запазыч., 77).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Наварот ’вяртанне, зварот’ (Др.-Падб.), наворот ’заход’: < гУжэ другім наворотом грыбы несуць» (ТС, 3, 115); на́варатам ’у першы, другі, трэці прыём’ (Некр.). Калі першае слова з пэўнымі падставамі можна разглядаць як фанетычна адаптаваны паланізм, параўн. польск. nawrót (гл. Вячорка, БЛ, 30, 1986, 51), то астатнія несумненна ўяўляюць мясцовыя ўтварэнні ад варочаць, варочацца, вядомыя і іншым славянскім мовам. Параўн. наварачацца ’заходзіць час ад часу’ (Мат. Гом.), серб.-харв. на́врат: у вище наврата ’шматразова’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)