во́браз

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. во́браз во́бразы
Р. во́браза во́бразаў
Д. во́бразу во́бразам
В. во́браз во́бразы
Т. во́бразам во́бразамі
М. во́бразе во́бразах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

аднатыпо́вы і аднаты́пны, -ая, -ае.

Аднаго ці падобнага тыпу.

Аднатыповыя вобразы.

Аднатыпныя машыны.

|| наз. аднатыпо́васць, -і, ж. і аднаты́пнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

во́бразны, -ая, -ае.

Які змяшчае ў сабе вобразы, паказвае што-н. у вобразах; яскравы, яркі, жывы.

Вобразнае абагульненне ўбачанага.

Гаварыць вобразна (прысл.).

|| наз. во́бразнасць, -і, ж.

В. паэтычнай мовы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уя́ва, -ы, мн. -ы, уя́ў, ж. (разм.).

1. Тое, што і уяўленне.

Перад ім ва ўяве прамільгнулі знаёмыя вобразы.

Не мець уявы пра што-н.

2. Напамінак, вобраз, прымета.

Уявы вясны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нажыўля́ць

‘прынаджваць што-небудзь (нажыўляць вуду) і ў пераносным значэнні (нажыўляць вобразы, уражанні і пад.)’

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. нажыўля́ю нажыўля́ем
2-я ас. нажыўля́еш нажыўля́еце
3-я ас. нажыўля́е нажыўля́юць
Прошлы час
м. нажыўля́ў нажыўля́лі
ж. нажыўля́ла
н. нажыўля́ла
Загадны лад
2-я ас. нажыўля́й нажыўля́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час нажыўля́ючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

во́браз, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. У філасофіі: вынік і ідэальная форма адлюстравання прадметаў і з’яў матэрыяльнага свету ў свядомасці чалавека.

2. Выгляд, аблічча, якія ўзнікаюць у памяці, ва ўяўленні.

В. маці.

3. Жывое, нагляднае ўяўленне аб кім-, чым-н.

Светлыя вобразы будучага.

4. У мастацтве: абагульненае мастацкае адлюстраванне рэчаіснасці, увасобленае ў форму канкрэтнай індывідуальнай з’явы.

Паэт мысліць вобразамі.

5. У мастацкім творы: тып, характар, створаны пісьменнікам, мастаком, артыстам.

Вобразы рамана.

Артыст увайшоў у в. (ужыўся ў ролю). Стварыць в. рабочага.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гратэ́скавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да гратэску. Гратэскавыя вобразы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аднатыпо́вы, ‑ая, ‑ае.

Аднаго ці падобнага тыпу. Аднатыповыя ўмовы. Аднатыповыя вобразы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сімвалісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сімвалістыкі. Сімвалістычныя вершы. Сімвалістычныя вобразы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

во́браз, ‑а, м.

1. Знешні выгляд каго‑, чаго‑н., што ўзнікае ў памяці. Аня думае пра танкістаў, пра камбата Бродкіна, што ляжыць у зямлі пад Полацкам.. Потым у яе памяці паўстае вобраз маці. Мележ. Вобразы мілыя роднага краю, Смутак і радасць мая! Колас. // Тое, што ўзнікае ва ўяўленні. Вобразы будучага.

2. Спецыфічная катэгорыя мастацтва — канкрэтна-пачуццёвая форма ўяўлення мастаком рэчаіснасці. Мысліць вобразамі.

3. Тып, характар, створаны пісьменнікам, мастаком, артыстам. Вобразы п’есы, рамана. □ Сапраўднаму мастаку слова няма патрэбы тлумачыць тое, што ён хацеў сказаць у творы, — за яго скажа сам твор, скажуць створаныя ім вобразы — носьбіты ідэй. Кудраўцаў.

4. Адлюстраванне ў свядомасці чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)