ва́рыва, -а, н. (разм.).
Вараная рэдкая страва.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ва́рыва
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
ва́рыва |
| Р. |
ва́рыва |
| Д. |
ва́рыву |
| В. |
ва́рыва |
| Т. |
ва́рывам |
| М. |
ва́рыве |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ва́рыва ср., разг. ва́рево
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ва́рыва, ‑а, н.
Разм. Вараная рэдкая страва. Саша стаяла каля прыпечка, як на варце, падкладала ў агонь трэскі, здымала з варыва пену. Шамякін. // зб. Вараныя стравы, варанае.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ва́рыва ’варэнне (працэс)’ (Юрч., Янк. I, БРС); ’агародныя расліны, што ўжываюцца да стравы’ (КЭС); ’гародніна’ (Шат., Касп., Янк. БП, Др.-Падб., Янк. I, 47); ’сцяблы і лісце буракоў’ (ДБА, 868, Бяльк., Касп., Гарэц., Юрч.); ’буракі’ (Касп.), у дыял. ва́ріво, ва́рэво, ва́рво, ва́рыво (гл. Вештарт, Лекс. Палесся, 129). Укр. ва́рево, ва́риво ’вараная страва; квашаная гародніна’, рус. ва́рево ’вараная страва’; ’гародніна, зелень; гародніна, прыгатоўленая на зіму’, польск. warzywa ’гародніна, зелень’ і г. д. Слав. *varivo (да вары́ць); агляд слав. форм і значэнняў Вештарт (Лекс. Палесся, 130–131; там жа і меркаванні пра магчымы шлях семантычнага развіцця). Да адлюстравання *varivo ў ст.-бел. мове гл. Казачонак, Весці АН БССР, 1975, № З, 117–118.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ва́рево прост. ва́рыва, -ва ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
закіслі́ць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., што.
Зрабіць кіслым або кіславатым, дабавіўшы кіслаты. Закісліць варыва рашчынай.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сі́та, -а, М сі́це, мн. -ы, -аў, н.
Род рэшата (у 1 знач.) з густой сеткай для прасейвання або працэджвання чаго-н.
Прасеяць муку на с.
Працадзіць варыва на с.
|| памянш. сі́тца, -а, мн. -ы, -аў, н.
|| прым. сі́тавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Ґіро́с ’дрэнная страва, варыва’ (Сцяц.). Няясна. Відавочна, запазычанне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ква́снік ’хвошч’, ’варыва з расолу і круп’ (ТС), ’страва з хлебнага квасу і сушаных грыбоў’ (Сцяшк. Сл.). Гл. квас.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)