Verbum

безбялко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які не мае ў сваім саставе бялку. Безбялковая фракцыя.

сачы́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.

Разм. Тое, што і сачавіца. [Іван Сцяпанавіч:] — Паводле колькасці бялку, а таксама вугляводаў сачыўка стаіць вышэй гароху і фасолі. Дубоўка.

дэнатура́цыя, ‑і, ж.

Змяненне уласцівасцей бялку пад уплывам хімічных і фізічных умоў.

•••

Дэнатурацыя спірту — дабаўленне ў спірт атрутных або непрыемных на смак рэчываў, каб зрабіць яго непрыгодным для піцця.

[Фр. dénaturation.]

электракаагуля́цыя, ‑і, ж.

1. У тэхніцы — паскарэнне зліпання калоідных часцінак пад уздзеяннем электрычнага поля.

2. У медыцыне — згортванне бялку тканак пад дзеяннем электрычнага току высокай частаты. // Хірургічная аперацыя, заснаваная на гэтай з’яве.

бяло́к, ‑лка і ‑лку, м.

1. ‑лка. Празрыстая частка птушынага яйца, якая акружае жаўток.

2. ‑лку. Складанае арганічнае рэчыва, якое з’яўляецца пастаяннай і найбольш важнай састаўной часткай жывога рэчыва, асновай яго структуры і функцыі. Састаў бялкоў. Формы існавання бялку.

3. ‑лка. Белая абалонка вока. Бялкі вачэй.

хі́мія, ‑і, ж.

1. Навука пра рэчывы, іх будову, састаў, уласцівасці і ўзаемныя ператварэнні. Тэарэтычная хімія. Падручнік па хіміі.

2. Практычнае прымяненне гэтай навукі, яе законаў у вытворчасці, у прамысловасці. Беларусь ператварылася ў край вялікай хіміі. «Звязда». // Разм. Аб прэпаратах, хімічных сродках, растворах і пад. — Можна было б і цыбулькай [ікону] нацерці ці гэтай самай хіміяй, па якую ты .. бегаў у аптэку. Брыль.

3. Якасны, хімічны састаў чаго‑н. Хімія нафты. Хімія крыві.

•••

Аналітычная хімія — навука аб метадах вызначэння хімічнага саставу рэчыва.

Арганічная хімія — навука пра злучэнні вугляроду з іншымі элементамі.

Бытавая хімія — галіна хімічнай прамысловасці, якая выпускае прадукцыю для задавальнення бытавых патрэб насельніцтва.

Калоідная хімія — раздзел фізічнай хіміі, які вывучае калоіды.

Квантавая хімія — раздзел тэарэтычнай хіміі, у якім хімічныя з’явы вывучаюцца на аснове ўяўленняў квантавай механікі.

Неарганічная хімія — навука пра хімічныя элементы, простыя і складаныя рэчывы, якія не маюць у сваім саставе бялку.

Фізічная хімія — навука, якая тлумачыць хімічныя з’явы і вызначае іх заканамернасці на аснове агульных прынцыпаў фізікі.

Ядзерная хімія — раздзел навукі, які вывучае ўзаемны ўплыў і ператварэнні атамных ядраў і ўласцівасцей рэчыва.

[Ад грэч. chēmeia.]