Канфармацыя малекул бялку 2/350, 516 (іл.)
Беларуская Савецкая Энцыклапедыя (1969—76, паказальнікі; правапіс да 2008 г., часткова)
бяло́к
‘арганічнае рэчыва’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бяло́к |
бялкі́ |
| Р. |
бялку́ |
бялко́ў |
| Д. |
бялку́ |
бялка́м |
| В. |
бяло́к |
бялкі́ |
| Т. |
бялко́м |
бялка́мі |
| М. |
бялку́ |
бялка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
бяло́к
‘частка птушынага яйца; абалонка вока’
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
бяло́к |
бялкі́ |
| Р. |
бялка́ |
бялко́ў |
| Д. |
бялку́ |
бялка́м |
| В. |
бяло́к |
бялкі́ |
| Т. |
бялко́м |
бялка́мі |
| М. |
бялку́ |
бялка́х |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
безбялко́вы, ‑ая, ‑ае.
Які не мае ў сваім саставе бялку. Безбялковая фракцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бело́к в разн. знач. бяло́к, род. бялка́ и (о веществе) бялку́ м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сачы́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
Разм. Тое, што і сачавіца. [Іван Сцяпанавіч:] — Паводле колькасці бялку, а таксама вугляводаў сачыўка стаіць вышэй гароху і фасолі. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дэнатура́цыя, ‑і, ж.
Змяненне уласцівасцей бялку пад уплывам хімічных і фізічных умоў.
•••
Дэнатурацыя спірту — дабаўленне ў спірт атрутных або непрыемных на смак рэчываў, каб зрабіць яго непрыгодным для піцця.
[Фр. dénaturation.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
электракаагуля́цыя, ‑і, ж.
1. У тэхніцы — паскарэнне зліпання калоідных часцінак пад уздзеяннем электрычнага поля.
2. У медыцыне — згортванне бялку тканак пад дзеяннем электрычнага току высокай частаты. // Хірургічная аперацыя, заснаваная на гэтай з’яве.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інфармасо́мы
(ад лац. informo = фармую + сома)
унутрыклетачныя часцінкі, якія ўдзельнічаюць у біясінтэзе бялку і складаюцца з рыбануклеінавай кіслаты і бялку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
БЯЛКО́ВЫ МІ́НІМУМ,
найменшая колькасць бялку ў ежы, неабходная для захавання азоцістай раўнавагі ў арганізме. Чалавек і жывёла павінны атрымліваць патрэбную колькасць паўнацэнных (якія маюць усе незаменныя амінакіслоты) бялкоў. Калі іх паступае менш, арганізм траціць уласныя. Пры безбялковым харчаванні 8—10 дзён арганізм выдзяляе 23,2 г бялку ў суткі, што характарызуе распад тканкавых бялкоў (каэфіцыент зношвання). Бялкі арганізма здольныя пастаянна абнаўляцца (за суткі да 400 г). Пра гэта сведчыць стан азоцістага балансу (колькасць азоту, які паступае і выводзіцца з арганізма). Для падтрымкі нармальнага стану здаровага дарослага чалавека (стан азоцістай раўнавагі) неабходна 0,7 г бялку ў дзень на 1 кг вагі цела. Сутачная патрэбнасць бялку ў залежнасці ад умоў фіз. і разумовай працы 80—100 г.
т. 3, с. 399
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)