бу́бна ж., прост., см. бу́бны​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бу́бен

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. бу́бен бу́бны
Р. бу́бна бу́бнаў
Д. бу́бну бу́бнам
В. бу́бен бу́бны
Т. бу́бнам бу́бнамі
М. бу́бне бу́бнах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тамбуры́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Ударны народны музычны інструмент, род бубна, пашыраны на поўдні Еўропы.

2. Барабан з падоўжаным корпусам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бубне́нне ср., разг.

1. бой бу́бна;

2. бормота́ние, ворча́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

трохвуго́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

Геаметрычная фігура, абмежаваная трыма прамымі лініямі, якія перасякаюцца і ўтвараюць тры ўнутраныя вуглы, а таксама прадмет такой формы.

Прамавугольны т.

Сярод удараў бубна і талерак меладычна звінеў стальны т.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

басэ́тля, ‑і, ж.

Разм. Беларускі народны смычковы музычны інструмент нізкага рэгістру, кантрабас. Зварыла вясна прываротнае зелле. Без бубна было, без басэтлі вяселле. Зарыцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тамбуры́н, ‑а, м.

1. Ударны народны музычны інструмент, род бубна (пашыраны на поўдні Еўропы).

2. Барабан з падоўжаным корпусам (пашыраны на поўдні Францыі, у Правансе).

[Іт. tamburino.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бу́бня ’бубновая масць у картах’ (Нас.), бу́бы, бу́бна, бубня́ (Бяльк.). Рус. бу́бны, укр. бу́бна. Лічыцца запазычаннем з чэш. bubny ’тс’ (літаральна званочкі’, таму што на картах адпаведнай масці былі памаляваныя іменна званочкі). Унбегаун, BSL, 48 (2), 95–96; Шанскі, 1, Б, 209. Але Рудніцкі, 229 (услед за Агіенкам і іншымі), лічыць гэта не запазычаннем, а ўтварэннем прама ад бу́бен (матывацыя назвы тая ж).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бу́мкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Утвараць гукі, падобныя на гукі вялікага звана, бубна і пад. Толькі зрэдку, абуджаючы лясную глухамань, гулка бумкалі магутныя званы. Ваданосаў. Недзе далёка бумкалі гарматы. Лупсякоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Рата́тус ’смак’ (лаг., Сл. ПЗБ). Няясна. Параўн. каш. rututú ’бульбяны суп’, якое Борысь (SEK, 4, 221) параўноўвае з гукаперайманнем — польск. дыял. ru‑tu‑tu ’гук бубна’ і адпаведнымі фізіялагічнымі рэакцыямі. Магчыма, сюды ж рус. ярасл. рататуй ’суп без мяса’. Іранічнае ўтварэнне?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)