бе́глы

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. бе́глы бе́глая бе́глае бе́глыя
Р. бе́глага бе́глай
бе́глае		 бе́глага бе́глых
Д. бе́гламу бе́глай бе́гламу бе́глым
В. бе́глы (неадуш.)
бе́глага (адуш.)		 бе́глую бе́глае бе́глыя (неадуш.)
бе́глых (адуш.)
Т. бе́глым бе́глай
бе́глаю		 бе́глым бе́глымі
М. бе́глым бе́глай бе́глым бе́глых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

бе́глы, -ая, -ае.

1. Які ўратаваўся ўцёкамі (гіст.).

Б. селянін.

Прытуліць беглага (наз.).

2. Не вельмі ўважлівы, павярхоўны.

Б. позірк.

3. Хуткі, дастаткова свабодны.

Беглае чытанне.

○

Беглыя галосныя — галосныя гукі «о» і «е», якія чаргуюцца з нулём гуку пры форма- і словаўтварэнні.

|| наз. бе́гласць, -і, ж. (да 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бе́глы в разн. знач. бе́глый;

~лае чыта́нне — бе́глое чте́ние;

б. по́зірк — бе́глый взгляд;

б. агля́д — бе́глый обзо́р;

○ б. аго́нь — воен. бе́глый ого́нь;

~лая гало́сная — грам. бе́глая гла́сная;

б. селяні́н — ист. бе́глый крестья́нин

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бе́глы, ‑ая, ‑ае.

1. Гіст. Які, ратуючыся, тайна, самавольна збег з месца жыхарства. Беглы селянін. / у знач. наз. бе́глы, ‑ага, м.; бе́глая, ‑ай, ж. Не вельмі ўважлівы, павярхоўны. Загорскі падаў жанчыне табурэтку, яна падзякавала, села, агледзела пакой беглым позіркам. Мележ.

2. Дастаткова свабодны, які праходзіць без усякіх цяжкасцей. Беглае чытанне.

3. Які адзначае толькі асобныя рысы, асаблівасці чаго‑н.; зроблены на скорую руку. Беглы агляд. □ Пасля кароткага, але вельмі насычанага змястоўнага гістарычнага экскурсу аўтар перайшоў да мастацкай сучаснасці Савецкай Беларусі, кінуў некалькі беглых, але трапных заўваг адносна яе стану. Ліс.

4. Непастаянны, часовы. Яшчэ два гады [Сцяпан] прашлындаў, наймаючыся то ў сельпо, то ў прамкамбінат на якую беглую работу. Скрыган.

•••

Беглая галосная гл. галосны.

Беглы агонь гл. агонь.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мімалё́тны, -ая, -ае.

1. Які пралятае або праходзіць міма, не затрымліваючыся.

2. Беглы, быстры.

М. позірк.

Мімалётная сустрэча.

3. Які хутка знікае, хутка праходзіць, непрацяглы.

Мімалётнае шчасце.

|| наз. мімалётнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

курсо́рны, ‑ая, ‑ае.

Беглы, без падрабязнага разбору (пра школьнае чытанне тэкстаў на замежнай мове).

[Ад лац. cursóris — беглы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бе́глый

1. (убежавший) уцёклы, збе́глы;

2. (быстрый) бе́глы;

бе́глое чте́ние бе́глае чыта́нне;

бе́глые гла́сные грам. бе́глыя гало́сныя;

бе́глый ого́нь воен. бе́глы аго́нь;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Нябе́г̌лы (небеглы) ’нерызыкоўны’ (лельч., Нар. лекс.). Відаць, да нягеглы (гл.) з народнаэтымалагічным збліжэннем да бегчы, беглы. Параўн. таксама нягебны ’нягеглы, няўдалы’ (ТС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

обзо́р агля́д, -ду м.;

обзо́р печа́ти агля́д дру́ку;

бе́глый обзо́р бе́глы агля́д;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прыстрэ́лачны, ‑ая, ‑ае.

Які прызначаецца, служыць для прыстрэлкі. Праз колькі хвілін загучалі другія ўдары, быццам першы быў прыстрэлачны, а цяпер пачынаўся беглы агонь. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)