аме́цце
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, ніякі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
аме́цце |
| Р. |
аме́цця |
| Д. |
аме́ццю |
| В. |
аме́цце |
| Т. |
аме́ццем |
| М. |
аме́цці |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
аме́цце, -я, н., зб.
Дробныя рэшткі, кавалачкі каласоў, мякіны і пад., што атрымліваюцца пры малацьбе і ачыстцы зерня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аме́цце собир., ср. охво́стье
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аме́цце, ‑я, н.
Тое, што і амеці. — Нямнога ўжо ячменю, капы паўтары засталося, — падбадзёрвае Баранок, выграбаючы амецце. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Аме́цце (БРС), амеці ’аўсяная мякіна, дробныя кускі саломы, асцё’ (Янк., Шат., Некр., Булг., Смул.), амёты, амеціны ’тс’ (Выг. дыс.), рус. омёт, макед. омете ’дрэнная мука, якую скормліваюць свінням’, славен. ometi ’мучныя адходы’. Усе гэтыя паралелі даюць падставу для рэканструкцыі прасл. ometъ, якое паходзіць ад mesti (< met‑ti), гл. месці (Выгонная, Лекс. Палесся, 83).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пушчы́ны ’смецце, амецце’ (ТС). Да пусты ’непатрэбны, дрэнны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Абу́рыны ’перабітая ў час малацьбы салома’ (Арх. ГУ) да бурыць (гл.). Што датычыць словаўтварэння, параўн. амеціны (гл. амецце).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́молотки мн., обл. паза́дкі, -дкаў ед. нет; аме́цце, -цця ср., мн. нет, аме́ці, -цяў ед. нет.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Скі́дзіны ‘амецце’ (пін., Шатал.), скы́дыны толькі мн. л. ‘адходы пры прасяванні зерня, якія застаюцца зверху’ (драг., Выг.). Да скідваць з суф. ‑ін‑, параўн. скі́дываць ‘часаць лён’. Гл. кідаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Скру́жкі, скру́шкі, скру́жыны ‘амецце, адходы пры ачыстцы збожжа’ (талач., рас., Шатал.; ц.-палес., Выгонная, Лекс. Палесся, 83), скружа́віны ‘не выбітыя цэпам каласы, што ляжаць наверсе рэшата пры скружванні’ (Жд. 1). Укр. дыял. скру́жкі, польск. skrążki, skrążyny, skrążak ‘невялікае рэшата, якое служыць для “скружвання”’, kružyny ‘скружкі’, серб.-харв. skrúžak, skruška, славен. skròžek, skrožki, skrožina ‘тс’. Прасл. *sъkrǫgъkъ. Да скружваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)