аляпава́ты, -ая, -ае.
Няўмела, безгустоўна, груба зроблены.
А. малюнак.
|| наз. аляпава́тасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аляпава́ты
прыметнік, якасны
|
адз. |
мн. |
| м. |
ж. |
н. |
- |
| Н. |
аляпава́ты |
аляпава́тая |
аляпава́тае |
аляпава́тыя |
| Р. |
аляпава́тага |
аляпава́тай
аляпава́тае |
аляпава́тага |
аляпава́тых |
| Д. |
аляпава́таму |
аляпава́тай |
аляпава́таму |
аляпава́тым |
| В. |
аляпава́ты (неадуш.)
аляпава́тага (адуш.) |
аляпава́тую |
аляпава́тае |
аляпава́тыя (неадуш.)
аляпава́тых (адуш.) |
| Т. |
аляпава́тым |
аляпава́тай
аляпава́таю |
аляпава́тым |
аляпава́тымі |
| М. |
аляпава́тым |
аляпава́тай |
аляпава́тым |
аляпава́тых |
Крыніцы:
krapivabr2012,
piskunou2012,
prym2009,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
аляпава́ты, ‑ая, ‑ае.
Зроблены без густу, груба. Аляпаваты ўзор. // перан. Грубы, няўклюдны. Аляпаватае разважанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аляпова́тый аляпава́ты, безгусто́ўны; нязгра́бны, гру́бы.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Лапе́за ’аляпаваты, нязграбны, непрыгожы чалавек з расплясканымі тварам і носам’ (Гарэц., Др.-Падб., Нас., Яруш.), ’непаваротлівы, нехлямяжы’, лапе́зны ’тс’ (Бяльк.), лапе́зішча ’морда’ (Нас.), лапе́за ’неахайны чалавек’ (Мат. Маг.), ’гультайка, беларучка’, лапе́зіна ’тс’ (Яўс.), ’непаседа’ (Мат. Гом.), ’тоўстая, непаваротлівая жанчына’ (Растарг.), смал. лапёза ’тс’, лапёзовый ’непрыгожы’. Балтызм, параўн. літ. lepéža ’непаваротлівы’, ’лапа, лапішча, (шырокая) ступня’. Гл. таксама ляпе́за.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аля́пка ’вадзяны верабей’ Cinculus cinelus’ (Інстр. II, БелСЭ). Рус. оляпка, олябка ’Cinclus aquaticus’. Сабалеўскі (Slavia, V, 3, 439) рэканструюе *el‑ęb на основе мяркуемага ст.-рус. *олѧбь (параўн. прозвішчы Олябьев, Алябьев) і звязвае яго з коранем el‑ у словах елень, ельць, елзать (ст.-грэч. ἐλάυνω ’ганю’). Неверагодна. Паводле Гараева, НД, 27, да ляпаць (гл.). Супраць Фасмер, 3, 138. Аднак гэта этымалогія, відаць, больш верагодная: рус. олябыш ’піражок, пампушка, пышка’, якое Сабалеўскі адносіць сюды ж, Даль звязвае з ляпаць. Мы мяркуем, што аляпка ўзнікла як аляпаваты ад дзеяслова ляпаць у значэнні ’пляскаць, шлёпаць (па вадзе)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)